logo

Nederlands – Beek en Donks

A – B – C – D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – T – U – V – W – X – YZ

A

aalbessen bézem
aan elkaar ànén
aan, uitgeput àn
aanbevelen ànrékommendére
aankleden z’n dinge antrekke
aanpakken ànvatte, viet àn, àngevat
aanpassen ànpââsse , pies àn, ànqepââsse
aardappel mandje skelbôjjem
aardappel(en èlper 
aardappelschille èrpelskèll
aardappelschilmesj èrpelskèlmeske 
aardbei(en)  èrdbézem(me)
aarde  èèr
aardewerk  èèrdewèri
Aarle-Rixtel Aole
aarzelen  èntele 
aas ôs
accordeon trekmônnika
accordeon trekzak
acht aacht
achter aachter
achter de hand fluisteren smiespele
achter de vodden zitte dréve 
achteraan tènge
achterblijven aachterbliejve
achterelkaar aachterén
achterkamer aachterkaomer
achteruitgaan truggôn
achterwerk(groot) batterèèj
achterwerk, boomstronk kont
adem ôjjem
ader ôjjer
advocaat avvekaot
afbinden afbinge
afdingen afpingele
afdrogen, pak slaag geven afdruige
afgeknotte boom knôôt
aflaten verdienen pusjonkele
afmeting maot
afrikaantjes stinkende juffertjes
afruimen (tafel), plassen afzette
afschilferen afblotte
afslaan afdrèèje
aftroggelen aftruifele
afvallen van zaad reeze, reesde gerézze
afvoer van gootstee götsgat
afwassen, de vaat doen ôpwââsse
afwassen, de vaat doen skôttele waasse
ajuin, ui  jung
akke èkker 
akkerland teulland
alcohol drinken Iimmenére
algeheel,heel alling
algemeen algemein
alhoewel èvvu
alleen allein
allicht lichtvèrrig
als, indien âs (âs de as brékt vèèlt de kaar)
altijd ââlt
altijd alzelève
ander âânder
anjer snuffelke
apegapen piejerouwge
ar èrem
armoede èremoe
armoedig persoon kavveleuter
armvo èlver
as ââsse
asbak ââssenbak
Asten Aaste
astmatisch dèmpig
avond aovend
azijn azzing

B

baan baon
baar baor
baard baord
baars bàrs
baas bàs
baat baot
baby, kindje  kiendje 
bagagedrager pakkedraoger
bagatel, beetj bietje
Bakel Baokel
bal bo
balk aan trekketting (paardetuig hansknuppe
balkenbri bômballie
bamis (St.Bavomis)  bômmis
band bâând
banen, sneeuw ruimen baone
bangerik skijtboks
bangerik skijtert
bangerik skrikboks
bangerik, WC skijthuis
barrevoets  bèrrevoets
bedelaar, woonwagenbewoner skôjjer
bedelen skôjje
bedevaart bèèvert
bedorven bedörve
bedorven ei poelii
bedriegen vernuike
bedriegen  besowtemietere 
bedriege foewzel
bedrijfj gedoentj
bedstee beddekoets
bedstee bedsteej
bedstro bedstrôj
beel béld
beemd bémd
bee bei
beenkappen van leer  kamasse 
beenwindse bénslè
beenwindsels voor soldaten poetjes
beer (dier) bèèr
beer (gier) bèèr
beest aan lijn vastzetten tööre
beestachtig béstèèchti
begankenis (’n hele toestand) begènkenis
begerig vreid
begerig begérrig
beginnen, te keer gaan àngôn
begrafenis begraffenis
begrafenis moeten regelen vörraw hebbe, de
begraven begraove, begroef, begravve
behouden behaauwe
beide bèèij
beide zijden wérskante
beitskamer zoerhok
bejaard  bejaor
bejaardenhuis liejfdesgesticht
bekend  bekèèn
bekocht  bekaoch
bekvechten stèchele
bekvechten, kibbelen strèèije
bekwaam zijn mâânsgenog
bekwaam, competent bekwaom
belasting  belââstinq 
belasting plaatje voor fiet fietsplâtje 
belegen  belège
beleve belève
belgisch  bèls
beloop  belouwp
benauwd benaauwd
benauwd wee brujèèchtig 
benul belu
benzin bezine 
beproeve bepruujve
beramen  beraome 
bereden beréje (pliessie te perd
bericht tèèng
beroerte, hersenbloedin beslag
berook berökt
beroven  berouwve
bes bézem
bescheiden  beskèèij
beschouwe beskàww
beschrijven  beskreeve, beskréf, beskrévve 
beslaan, aanslaan ànslôn
beslag voor pannekoek timper
beslissing  beskèijt 
besneden besneeje
bespotten uitsliepe
best bèèst
Best (plaatsnaam) Bèèst
bestaan  bestön
besteden besteeje 
besteken, ‘n kado geven bestèèke
betalen afskiejte
betalen  betaole, belde, beld
betekenen  betèèkene
beter bétter 
beukenhaag büüjkehèèg 
bevallen  gaoje (t gajt m nie) 
bevallen (n kind krijgen)  inkouwpe, kôôcht in, ingekôôcht 
beven, bibberen rèère
bever bèèver
bewaken  bewaoke, bewakte, bewakt 
bewaren bewaore
bewusteloos van z’n eige gegôn
bezaaid bezèèijd
bezem besse
bezembinder bessembinger 
bezi bézig
bezig zijn  in de wèèr zén 
bezijden bezèèije
bezoeken bezuujke
bezorgd  bezöörg
bezorgen  bezörige 
bezwaa bezwao
bezwee bezwét
bezwere bezwère
bidden bij stervenden rôzzekrans bidde
bidprentje  dôtsprentj
bietensnijder  bietesnèèije
bietsen jatt
big bââg
bij (insect biej 
bijdrage bijdraoge 
bijeenharken, schrapen skaarze
bijkomende kosten notaris ôngèlde
bijlichten bijleuchte
bijna  bekan
bijna altijd rôllek
bijvoorbeel bevörbeld
biljard  buljèrd 
binden binge, bong,gebonde
blaadje (boom)  blèèijke 
blaadje(papier)  blaoike
blaas blaos
bladeren  blaor
blaffen  beul
blaken, walme blouwke
blaten blaote
blaten (geit)  blère
blauw  blôôuw 
blazen  blaoze, blies, geblâzze
bleek (grasveld)  blèèk 
bliek (vis bliejk 
bli blèèij
blijven bliejve
blik (kijken)  kiej
blik (metaal)  blèk
blikaars blinkèrts
blind bleengd
blinken, schiften(van melk) skiefere
bloe bloewd
bloeden bloeie
bloeden(flink)  bloeie as n vèrreke 
bloedworst  bölling 
bloeien  blööje
bloempje blümke
bochel, buil  bult
bode booi
bodem bôjjem
boekhouder boekhaauwer
boekweit boekend
boer boewe
Boerdonk Boerring
boerenknech èrrebèè
boerenkool moes
boerenkoolstamppot moessepetazzie
boerenmeid  èrrebèiste
boete boewte
bokking bukkem
boodschap bôdskap
boodschappentas  kallebas 
boom (bomen bôm (buijm)
boomgaard bogerd
boomstronk puist
boon bôn
boordevol ôlliemaot
boo bui
boot(je bouwt(bôtje) 
bord börd
borg börg
borrelgeld, drinkgeld prüüjfcent
borst baorst
borstel baorsel
bosje böske
boter bôtter
boterham bam (kindertaal)
boterham bôtteram
bouw baw
Boxmeer Böksmèèr
braadpan braojpâân
braaf braof
braak braok
braambes brambézzum
braden braoje, brajde, gebrajd/gebraoje
braden, barsten van woede tisse
braken braoke 
brand brâând
brasem bsssem 
breed breid
breedte brétte
breien brèèije
breken brèèke
bretel gallege
broeden bruuje
broek zonder kruis snelijker
broek, jaszak, zak onder rokken tès
broekriem  bôksenbâând
broe brujer 
bronstig (varken)  brüstig 
brood  brouwd
broodje breujke
brug breug
bruiloft  brullef
brui brung
brullen bralle, brââlde, gebrââl
brutaal strant
Budel Buuj
bu bui
buikloop (koeien) ôplouwp
bui j
buiten adem zijn nie aachter zunnen aojem kanne komme
buitenspel (voetbal) afseit
bundel bussel
bunder, hectar bünder
bunzing ulling
bunzing  fi
burger, burgemeester  börger
buurman bürman

C

carnaval vastelaovend
chagrijnig narzig
chagrijnig segringig
chagrijnig zijn grônnië
cichorei suikerèèij
clown cloon
cokes koks
commandant kommendant
communi kemunie 
compagnie kompeniej
complimenten kompelemente
couperen bij kaarspe heffe

D

daalder (f.1.50) dâlder 
daar daor
daarachter  dorââchte
daardoor  dôrdör 
daarstraks toestrakke
daasvlieg  blindâzzi
dadelij dalik 
dadelijk, direct sèffus
dadelijk, zo meteen subiet
dadels smérlappe
dar dèèrem(ook meerv.) 
dat
dauw, du daw
dauwworm  dawwöre
de beest uithangen  dn bèèr ije 
de dupe zij bus bloaze, de 
de vloer vege hèrd kèère, d
deeg dég
deel
deel van de ham krèp
dekken van koe stiejere
deksel, scheel, niet recht, schil skèèl
delen dèijle 
denneapppel krôôt, krötje
deugniet deugeniejt 
deugnieterij prulderèèj
deuk  dut
deurhengsel(ook meervoud)  gehèèng
deurkozij dörgebon
Deurne  Deurze 
deurwaarde dörwèèrder
devoti devôssi
diarree skijteèj
diarre dunne
diarree hebben spelle
dicht  deecht
die die
dienen  diejn
diep  diejp 
die dieje
dikwijls, vaak  di
diner wèrem-ète
directoire (damesonderbroek) sjimmieboks
direkt achtermekaor
direkt glijk
distel  deise
di dètte
dochter daochter
doekje  duuksk
dom stôm
domoor lôzzie
doo douwd
doodgaan pijp uitgôn, de
doodgrave dôtsgraover 
doodkis dôtskees
doodshoofd  dôtskop 
doodvallen  kepotvalle
doof dôf 
doo dô
dooie dôjjer
doopse döpse
door  dö
doorademen  dörôjjem
doorbladeren  rblaoj
doordeweeks, werkendag swerres
dooreenschudden hutsele
door dôrr
doo douws/douwes
doosje duiske 
dopen douwpe, dôpte, gedôpt 
dopen (b.v. brood in melk) soppe
dorp döörup
dorpe dörpel
dorsmachine  dorskas
dors daorst 
douwen(duwen dawwe 
draad draod 
draagbalken van kar börries
draa drèè
drade dröö
dragen  draoge
draven draove
drevel, vergiet  rslag 
dribbelen trepele
drie azen bij rikken troela of trui
driekwart overjas  duffelk
drijven  dréve, dréf, gedrévve 
drijven (jacht driejve 
dringen door nauwe doorgang krèngele
drinken (borrel) prüüjve
drinkkuil (vee drinkeskeu
drome drouwme, drômde, gedrôm
dronkaard zatlap
dronken skèèl
dronken, genoeg zat
droog  druig
drop (druppel) dröp
drop (snoep) sèp
dropwater poelipèk
druif  dreu
druk bezig zijn riddere
druk praten bats hebbe
dubbel dobbel
dui j
duivel  duve
duizelig 
duizend  duujzend 
duizendschoon Iievermennekes
dure dujere 
duu dujer 
dwalen  dwâzzik
dwars, war dwèrs
dwarsligger, dwarsko dwèrskluppe

E

echt gri
eed eijd 
eekhoor ékhôrre
eel él
ee ein 
eend én
eender, gelijk  énder
eens éns
ee eije
Eerde Deer
eerder  érder
Eersel Erse
eerst uurst
eerste vrouw na hertrouwen rvrôôuw
eeuw öw
effen  éffe 
eg eegd 
egaliseren sleechte
egaliseren  géf maoke
egel pinegel
ei èèl 
eieren, uie èèr 
eierschaal breken knutse
ei èèij
eike ékke
eileider van kip legbalk
eind  èngd
einde zwangerschap uitgetèèld
eitjes tietjes
elastiek stiek
elastie éllestiek 
electrisch lektries
Elsendorp  Elzendööru
enfin affijn
eni énnig
enpassant,tegelijk,in een moeite  impesant
enveloppe avvelop
er de dupe van zijn besniejte
er netjes uitzien nètjes opstôn, d’r
er niet voor terugschrikken nie vör tukke, er
eraan urran
ere èèr
erg kwaad kaot as n hekke
erven  èèreve 
erwt èr
eten, at, gegeten  ète, at, geèt
etensresten orte
etiket plèkbriefke
etter, pus  gezwôrre na
evangelie évvegéllie 
eventjes éfkes 
executeur testamentair boelslééchter
expres sprès
expres rspres

F

faillie fejie
famili femilie 
fatsoen  fesoewn
fatsoenlijk  fesoenlij
fazan fezan
februari  fébrewarri
fees fést 
figuu figujer 
filiaal zetwinkel
flauw kwèps
fluim snotkliejk
foo fôj
foppen kulle, keulde, gekeuld
foppen ôp de lut hebben
fornuis furnuis
fors mèntig
fourage  foerazzie
franje  franni
fuchsia flok

G

gaaf, egaal  géf
gaa gôn, ging, gegôn 
gaarne, graa gèè
gaberdine gabberdie
gading  gôssing
gaffel gaove
gahonger (geeuwhonger) géhonger 
galmgaten  galmgâtte
galop vierklèts
gans (vogel) gââns 
gapen, geeuwen  gaope, gapte, gegapt 
gappen strietse
garen garr
garstig (spek), gerst  gaarst 
gat graven (hond), krabben  dabbe
gat voor afvoer schropwater skrôpgat
gauw gòòuw
gauwigheid  gawwighei
gebeente  gebénte 
gebeld  gebèèl
geboomte, struikgewas boskazzie
geboorte gebôrte
geboren  gebôrre
gebouw  gebaw 
gebroeders  gebrujers
gecastreerd varken  ber
gedaan gedô
gedachtenis  gedènkeni
gedije gedèèje 
gedo gedoew 
gedraai gedrèèj
geduw geda
geel  gèèl
geen gén
geen geld hebben  kèps zén 
geen zin hebben ônmikkend
geest gést
geestelijkheid  géstelukhèijd
gegomd geplèkt
gehaast gehôst
gehamer gehammer
gehee hélemôl 
gehemelte  gehémmelte
gehoor gehuijer
gehorig  gehörrig
gehuisd  geheus
gehuwd getròòwd
geit börgermanskoew
geit gèèjt
gek (van koeien)  bru
gekerm gekèèrm
gekleed gekléd
gele narcis sléllie
geleiachtige materie  bibberende tètè
gelijkmati égâllig 
geloven gluive 
gemeen gemei
gemeenschap geménskap
gemeente(raad) geménte(raod)
Gemert Gémmer
gemoed gemoewd
genegen genégge 
genegenheid wittighèid
generen sjinere
genezen genèze
gepaard gaan gepaord
geprofest geprofèès
geraakt gerakt
geraas geraos
gerecht (justitie)  gerèècht
gereed, klaar, helder  klaor
gereedscha geréze
gereedschap om zeis te scherpen haorgetüg
geregeld (herhaaldelijk dege
gere deengs 
gericht (kortst)  gereegt
gers gèèrs
gerust gereust 
geschater geskaoter 
gestaakt gestakt
gesteente  gesténte
gestel gestèèld
gestreept gestrépt
getand getâând
getuig (paarden) getüg
getuige getuujge
geven gèève, gaf, gegévve 
gevlamd  gevlââm
gevoel gevuujl
gevoelig gevüllig 
gevoelig vlees onder paardehoef lèève
gevoer gevoejerd
gewarig (waakzaam) gewarrig
geweer gewèèr
gewei gewèèj
gewend gewèènd
gewicht geweegt
gewoonte gewônte
gewricht gevreecht
gezegd gezét
gezegend gezèègend
gezicht gezeecht
gezichten trekken bij iets zuurs  brille 
giechelen giebele
gier (mest) giejer
gierig penning zèèstien
gierigaard(gierig) peen (pin-èèchtig)
gilde  gul
ginds ginderweit
gist gèèst
glaasje  glèèske 
glad  glattig 
glazen (van glas gemaakt) glaozere
glijden (op ijs) slibbere
gloed gloewd
gluren loewere
gluurder  bliejkerd 
goed goewd
goed gebruiken, acht slaan op  gaojslôn
goed kunnende praten mondfiat
goedi goejjig
goedkoop, voordeli goejekouwp
goedzak klötje
goedzak, schlemiel stòtvôrt
gooi gôj
gooien, werpen gôjje
goot, bijkeuken geut
gootsteen  götstein
gordelroos gordelrouws
gordijne gurdinge
gorgelen görgele
goud  gawd
gouden (van goud) gòòuwe
goudsbloe gawdsbloe
goudsmid  gawdsmed 
graan graon
graan schoof, garve  gèèruw
grammofoon pattefoon
gras rond koestront skijtbos( meerv. -bös)
grasland groews
graszode(n) rös(se)
grauw gròòuw
Grave  De Graof
graven graove, groef, gegravve 
greep, handvol gröp
grende grèngel
greppel grip
grijnslach greengslac
grijnzen, jammeren greengze
grijpen vatte, viet, gevat
groen, ongekookt, groenvoer  gruujn
groente  grünnigheid 
groenvoer pisknolle
grof iemand  grovventölder 
grof vrouwspersoon meulepèrd
groot grouwt
grootmoeder grötje
groots,opschepperig,ijdel, trots  gröts
grootvader grôtvâdder 
grote beschuiten bestèlle 
grote big  driejver 
grote hoeveelheid kwak
grote massa  bezwèèj
grote voorkame hèrd 
grote vrouw  blao
gulp göllep
gymnastiek gimmestiek

H

H.Oliesel  hèiligen ôllie, d’
haag, heg  hèèg
haagwinde pispötjes
haa haok
haakje höökske 
haalijzer boven haardvuur hao
haa haon
haantje hântje
haar haor
haar (vrn.w.)  heu
haas haos (meerv.idem
hagedi haggedis 
hage haoge
hagelschad haogelskao
hagelsteen  haogelstei
hakblok kappôôst
haken (handwerken haoke, hakte, gehak
hakselmachin häkselmesien 
hakzeis krabzeissie
halfsteen hallefstén
halfvaste hallefvââste 
halfzacht  hallefzaacht 
halsband  halsbâând
halste hèlste
halve stuiver (vooroorlogse munt) grouwte cen
hame hamme
han hâând (meerv.idem) 
handig zijn in vuujge
handig, gemakkelijk  hèndi
handje hèèndj
handj heundje 
handvol  haffe
hanebal haonebal
hanepoot haonepouwt 
hanetred haoneskrèèi
hangoor  hangouwer 
hangplant afhanger
hangt hèèng
haperen haoper
Hapert Haoper
hard huilen  brull
hari haorig
haring hérring 
hark griessel
harmoni hèrmenie
harmonika mônnika
hartig hartelijk 
haspel  hââspe
hatelijk  haotelij
haverkaf haoverekaf 
havermoutpap mouwtepap
hazeleger  do
hazelnoot  hazzelnoot 
hazepad  hazzepad 
hazewind  hazzewind 
heeft,ha , hà 
heel wat  hél dél
hee hé
heer heier
hee
heet  heit
heide  hèèij
Heilige Communie ôns Heier
heiligedag zonder misverplichting plankere zondeg
heimwee aord nie hebbe, d’n
hel è
Helmon llemun
hem hum
hemd  hemdslip
hemel hémmel
hemelsbreed  hémmelsbreid 
hen, ki hèèn
hennip  kènne
herenfiets  rrefiets 
herkauwen nérikken
herkennen v.d.plaats waar men is bekenne
hermelij èèrweze
herrie maken  dominer
herzien ôpnèèijt bekiejke
het hoofd stoten  boetse (kindertaal
het tegendeel beweren afstrèèje
het vormsel toedienen vöreme
heten hèite
hie hiejer 
hierheen tén
hierheen dést
hijgen hiejge 
hik  hibbik 
hinkelbaan  hinkepèèrk 
hobbeli hult en bult
hobbelpaar hoepelpèrd 
hoed  hoewd (meerv.hüüj
hoeden (vee) huuj
hoekje huukske
hoepel reip
hoe hoewe
hoev hoewf 
hoevee hoeveu
hoeveelheid gemaaid gras gezwad
hoevenaar huvender
hoe-ve hoewei
hoge hoed hôgge zèèij
hoge hôgge
hol hôôl 
hond soek
hondebaantje hôôndebàntje
hondekar hôôndekaar
honde heund 
honing  hônning 
hoofd kop
hoofd kànnis
hoofdje köpke
hoofdkaas zult
hoofdonderwijzer  boveméster
hoofdpijn koppeeng
hoog hôg 
hoog ka hôgkaar
hoognodig hôgnôddig
hoogst hôgst
hooi
hooi (slechte kwaliteit) prol
hooi op rijen  dunge 
hooihark (houten) rèèk
hooivork hôivööri
hoop ,hele boe houw
hoopje höpke
hoorn (bekleding fietsestuur)  höö
hoorn (muziekinstr.) horre 
horen hööre
horloge(maker) zzie(maoker)
horzel  heur
houden haauwe, hiel, gehaauwe 
hout hawt 
houtworm  hawtwörum 
houvast hawvââs
huif heuf 
huifkar  heufkaa
huilen janke
huilen (zacht) simpe
huis met hypotheek belast huis mé pepiere balke 
huishouden van Jan Steen raw ketier
huizen  heus 
hulpstuk bij maaien met zicht pikhaok
hutspot, stamppot petazzie
huwen, trouwen trawwe

I

identiek krèk ut zelfde
ieder ogenblik  elk hôôndsgezèijk 
iedereen iederein
iemand  iemes
iemand die alles opkropt binnevetter
iemand die laat op straat is aovenduujl
iemand die moeilijk weg kan gaan plèkkont, plèkkert
iets ondeugends doen ànvange
iets van groot formaat knoepert
ijspege ijskékkel 
ijsschol springen tèijlappe
ik dacht medunkt
imke biejenhaauwer
in de lengte vantlâângs
In een handomdraai kortste kérre
in ondertrouw zijn onder de roewpe stön
in prijs verhogen ôpstèke
in ’t zand baden (kip) baokere
in vrede leven akkerdére
in wording ànkommend
ingang weiland  ingat
inhali hebbelij
inkuilen  inkeul
inschenken inskudde
intuitie vörgevuul

J

jaar jaor 
jaardienst voor overledene  jaorgetèèj 
jacht jââcht 
jacquet slipjas
jagen jaoge, joeg, gejagge 
jage jaoge
jammer, zonde seunt
janken (hond joenkere
je en u gèij
jenever snèèvel
jeuk ökt
jeuken juike 
jong vogeltje zonder veren kwaab
jong vr. varken  l
jongetje  jeungske
jood jôd
joodse handelaar in kalveren  kalverjôd
juist, precies, zoëven krèk
jullie  èlli
jullie  gèllie 
jullie hullie 
jusblokje maggiblökske
juskom sawskoom

K

kaal kaol
kaantjes kaojkes
kaars kars 
kaarsj karske
kaart kaort
kaartspelen  kaortspeule 
kaas kèès
kaatsen kàtse
kacheltje(bepaald soort)  duvelke 
kaft kappetunie 
kakelen kaokel
kalender  klènder 
kalf k
kalf drinken geven wéttere
kalf, varken kuus
kalveren melk voeren sse wéttere
kamer kaomer 
kameraad  kammeraod
kamertje  kémmerke 
kammen  kèim
kanaal knaol
kanarie, kenau, bazige vrouw knarrie
kanee kenee
kannetj kènneke 
kanon knon
kansel prékstoewel
kantoo kentouwer 
kantoortje  kentörke 
kapel kepèè
kapelaa keplao
kapmes sleegmes
kapmes  hiej
kapot  kepot
kar kaar
kar om melkbussen te vervoeren mkaar
karbonade  kèrmenaoij 
karnemelk(sepap) llek( epap)
karnen böttere
karresmeer kaarzesmèè
karrespoor kaarzespoo
karrewiel kaarzewie
karwei kurwèij
kastanje kestanni
kasteel kestei
kastj kèske
Katechismusles lérring
kater  kaoter
katholiek kàtteliek
katj kètj
katjesdrop sèpketjes
katoen  ketoewn 
kattekwaad uithalen uitfrète, iets
kauw (vogel), koud  kaauw
kauwen op iets hards knoepere
kauwen, knauwen knaauwe
keel kèèl
keelgat  kélsga
keer kèèr
kei in zuurkoolpot kôlkèè]
keien  ijer 
keilen slierste
kerel kèèrel 
keren (aantal maal kérri
kerf kèèref
ker èrik 
kerme kèèreme
kermisbed nérslag
Kerstmis Korsmis
kete kéttel 
kienen kiem
kies baktâând
kijken  kiejke,keek, gekek
kijve keve, kéf, gekévv
kinderen joong
kinderen alleen thuis  bessem hebbe 
kinderen uit eerste huwelijk vörjoong
kinderhandje poeleke
kinds, dement  keengs
kip tiejt (roepnaam bij voeren)
ki kiep
kipka kiepkaa
kippeho kiepekô
kippeladde hennelérk
kis keest 
klaar vèrrig
klad  klââ
klagen lamentére
klagen maauwe
klagen  klaoge 
klaploper skaoflouper
klaren, jenever  klaore 
klatere klaotere
klauteren  klaover
klaver  klèève
kleding  klérazzi
kleed  kleid
kleedkame klédkaomer 
kleerhaa klérhaok 
kleermaker snèèr
klein (kleiner,kleinst klèèn (klènder, klènst
kleine handvol  häffelk
kleine hoeveelheid kwèkske
kleine hoeveelheid muggepis
kleine kinderen  dèbber
kleinigheid muggeskeet
kleinigheid  klènnigheid 
kle klèèm 
klep broek snoeptoffel
klepe kléppe
kleren  dinge 
kleren  klérr
kletsen kannië
kletskous lulfiep
kletskous zwamklouwt
kletskous aauw bèt
kletskous, grappenmaker aauw fiep
kletspraat verkopen saauwelen
kletspraatjes aauwweesévegéllies
kleuter kortouwer
kleuterschool  kakskoo
kleven plèkke
klie klieje
klieven  kleuve of kluive 
klit krès
kloek (kip)  klôk
klokhuis van vrucht kreus
klokje  klöksk
klompen  blök
klompenmaker klumper
klontje kluntje
klooster  klôster 
kloot klouwt
klootzak klôtzak of klôtzulder
klosje klöske
klouw klaw 
klucht patrijzen slag patrijzen
kluis  kleus 
klungelen  frôtte 
kluwen, vliegertouw  klawwe 
knagen knaoge
kneden knèèje
Knegsel Knèègsel
knekel knékkel
knekelhuis knékkelheuske
knie kniej (meerv.kniejes/knèijes)
knijpen nijpe
knobbel knoebel
knoeien  brasse
knoop knuip (meerv.idem)
knoopsgat knöpsgat
knopen (werkw.) knuipe, knöpte, geknöpt
knorren knoorze
knot knut
knuffelen  haffele 
knuppel kluppel
kobus (sul) kôbbus
koe koew (meerv.koej)
koe die pas gekalfd heeft vorse koew
koeiehoorn  horre (meerv.horres
koekepan streufpâân
koekje kuukske
koffiedik koffiegedras
koken koke, kôkte, gekôkt
komen komme
kommetje, kopje  keumke 
konijn kningt, meerv.kneengt
konijn troej
konijn (vrouwelijk) moejerbésje
koning könning
koningin könnegin
kooi kôij
kooitje kôike
kookketel voor varkensvoer sopkéttel
kooktoestel op petroleum  brômôlliemesientie 
kool kôl
koolduif kôldeuf
koolmeesje biejmeeske 
koolraap knolderaop
kooltje kölleke
koop kouwp
koopman kôpman
koor kouwer
koordje kördje
koorts kôrts
kopen kouwpe
koper (metaal) kôpper
kopersmid kôppersmed
kopje tas
korenaar kôrreaar
korf kööref
korst kôôrst
kortademig kort van ojjem
korte kipkar  èrdkaar
kortgesneden str häkse
korzelig, krekel, riskant krékkel
kost kôôst
kostelijk kööstelijk
koster kööster
kotelet kortelet
koukleum krimpert
kous kaws
kousen hôzze
kousenband  hôsbengel
kraai krèèij
kraakbeen knoerzel
kraam kraom
krabben kriense
kracht krââcht
kraken kraoke, krakte, gekrakt
kralen kralle
krassen, krabben krââsse
krekel  hèèijkrékke
krent krint
krenterig,fijn (gemalen)  feeng
kribbig neutelig
kribbig, lastig iemand neetouwer
kriebelen kriebele
krijgen kriejge
kronen (versieren) krouwne, krônde, gekrônd
kroos  éndemoes
kruidnagel, sering krèijnaogel
kruien, kraaien (haan) krèèije
kruim kreum
kruimels krummels
kruisbes kroesel
kruiwagen krèijge
kuil  keul 
kunnen kanne, kôs,gekanne 
kunstmatig  gemakt
kurk körk
kwaad zijn ije
kwaad zijn  kaoi zin hebbe
kwaad, nijdi kaot
kwade zin hebben  foorz
kwajongen kòjonge
kwajongen prulleke
kwajongen galpegiejter 
kwajongen  herfsthao
kwalijk, nauwelijks kwèllek
kwebbelen taotere
kweepeer kwèijèr

L

laag (lagen) laog (meerv.idem)
laagje löögske
laars lèèrs
laat laot
laatst lèèst
laatste sacramenten ontvangen ten volle bediend
lachte lââchte
ladder lèèr
laddertje lérke
lager légger
lammetje lèèmke
lampje lèmke
lang lââng
langdradig spreken,onzin vertellen zijvere
lange vrouw lââng lijs
langs z’n neus weg kwansuis
langs, naast nèève
lantaarn lantère
lapje. lèpke
last lââst
lastig kummelek
laten kalmeren laote betèije
later làtter
lauw loouw
lauwwarm Iierielòòuw
lawaai lewèèij
Ledeakker Lèèker
leden van vereniging leej
leder lèèr (‘n lérre boks)
ledig, leeg, laag lég
leed leid
leeftijd lèèftijd
leek ôngedôpte
leem leim
Leende Lénd
leest lést
leeuw löw
leeuwerik löwwerik
lei lèèij
leiden, lijden lèèije
leidsels, teugel leengt
lelie léllie
lelijk léllik
lelijk kijken, gluren  bliejke 
lende lènge
lenen leine (Iénde, gelénd)
lepel léppel
leren (studeren) lèère
leven lèève
lever lèèver
leveren lévvere
lezen lèèze
libel snèijer
lichaam lijf
licht gekleed, koel weer, slecht volk locht gekléd, locht weer, locht volk
licht, band op paardezadel leecht
liegen, overdrijve blôôuwverve 
Lieshout Liessent
Liessel Lijsel
likken lèkke
linnen linge
lispelen slisse
loden (van lood) lojje
loeien (van koe) ralle, räälde, gerââld
lompen todde
lomperik knörft
longen (van varken) louws
longontsteking bezetting 
lood louwd
loods ds
loon louwn
loops (hond) löps
lopen louwpe, liep, gelouwpe
lopense (oppervlaktemaat) luipese
los, losbolli holli
losbollige vrouw  hollewèèij
losse takken, vingers stèkker
lotje lötje
lucht loocht
luchtbellen (in water) brobbels
luizekam leuzekam
luizen leus
lupine filepine 

M

made(n) maoj(e)
madeliefje meintje
mager maoger
mager persoon skroelie
magere vrouw maoger skronnie
mak zég
maken maoke, makte, gemakt
mama mumme
man mâânskèèrel
man, echtgenoot mèns
manen maone
maneschijn maoneskeeng
manier meniejer
mannetje mènneke
mannetjesschaap wèèr
mansvolk mâânsvolk
margriet sintjâânsbloem
Maria Hemelvaart (15/8 hôg Lieve Vroou
Maria Onbevlekte Ontvangenis(8/12) Lég Lieve Vroouw
markt mèrt
marskramer krémmer
masker mombakkes
massa klôôcht 
massa mensen maacht volluk
mast, dennebos mââst
matje mètje
mazelen màzzele, mazzere
mazen maoze
medaille medallie
medicijnen médesinge
mee- of tegenvallen vore
meel mèèl
meermaal dikzat 
meest st
meestal diksentijd 
meester méster
meidoorn haag  dôrrehèè
meisj dörske 
meisje waar je verliefd op bent vlââm
melk rômme
melk zeven rômme zèèije
melkbus rômkruik
melkfabriek mfebriek
melkkan rômpot
melkkannetje rômkenneke
melkschepper (controleur) rômsköpper
melkspoelsel spuling
melkstoel melkstülke
menen mène
mening meining
merel mèrling
merendeel grôtstenhouwp
merk van slechte kwaliteit plèkmerk
mest uitspreiden mès brèke
mest(paardemest) mès (pèèrdemès)
mestgoo groep
mesthoop shouwp
mestvaalt (natte) zoeij
met cadeau op visite gaan krommen èèrum gon, mé de
met dekens toedekken ônderstoppe
met Pasen ter communie gaan Pôsse haauwe
metalen veldkruik  bröbbelke
meteen, straks, dadelijk mundénne
meten mète
meter (afm.) mèter
metselaar mètselder
microfoon lulijzer
middenstand middelstand
mier mierzèijker
mier zèikwörem
mijn (vrn.woord) meen
mijn vrouw ôns vròòuw
Milheeze Méllis
mirakel miraokel
miskleunen  flaoter slô
misschien meskien
mist mok
mist mot
mistig mottig
modde drèbbi
modder, blubbe gèt
mode môdde
moed moewd
moederziel alleen moejermens allein
moeite moewte
moeite waard zijn(in aantal)  beskiejte 
moer moewer
mogelijk möggelijk
mogen mögge, mön, gemögge
molen meule
molen om varkensvoer fijn te maken vèèrekesmeule
molenaar, meikever lder
molentje meuleke
molshoop mòòlshouwp
mond snèbbel
mondig mundig
mondje meundje
monnikskap poppeskoentje
mooi môj
mooi mouwie
morgen rege
mosterd mòòsterd
motorrijwi eI stoomfiets
mouw maw
muizen meus
muur (plant) miejer

N

na de middag smiddes, nò de middig
naad naod
naadje nööijke
naaien nèije
naaien toorze
naaigaren nèijgarre
naaimachine nèijmesien
naakt nakend
naakt, bloo blouwt
naald nôld
naam naom
naapen noo-aope
naar bed gaan  hoort op, d
naast ’t potje gepiest begajd
naaste nôste
nacht naacht
naderhand trnoo
nadorst noodòòrst
nagaan noo-gôn
nageboorte noogebôrte
nagel naogel
naief, argeloos zonder èrrig
najaarshooi toemend
nakomertje koffiezetterke
namiddag taaftere
nauw naauw
nauwkeurigheid vereist luistert skèèrup
navel naovel
navenant novvenant
nest nèèst
netel néttel
netelroos néttelrouws
niemand niemes
niet mee samen te wonen/werke heuze, ge kaant r nie mé 
niet voor echt slès
niets mee te beginnen  gén reecht mé te skiejte 
nietwaar (als stopwoord) wônne
nieuw nèèij
nieuwigheid nèèjigheid
Nieuwjaar Nèèijaor
nieuws nèèjs
nieuwsgierig nèjskierig
niezen niejze
noemen nuujme, nuumde, genuumd
nood nouwd
nooit nôit
nu naw
nuchter neuchter

O

ocharm ochèèrm
ogen dö
ogen uitsteken (fig.) spiegele
olie ôllie
om um
om den andere dag anderste
omdat umdè
omkleden umtrekke
omlaag umblég
omslagdoek nözzik
omslagdoek  fallie
omzien umkiejke
omzomen umzuime
onafgebroken, gedurig  gedürrig
onder kar gespannen zak rosdoek
onderdeel paardetuig achterbroek
ondermelk piels
onderweg café bezoeken ànlegge
ondeugend vèèrekesèèchtig
ondiep zwembad poeliebad
onfatsoenlijk onbesnut
onfris boeren vuile ôpbôt
ongaarne nouwie
ongedierte verningt
ongehuwd  jongk
ongehuwde moeder (op leeftijd) haokwé
ongehuwde oudere vrouw aauw joong meid
ongemak hebben ôntriejft n
ongesteld zijn regels (de regels hebbe)
ongesteld zijn wèèk of de regels hebbe
onkruid pluksel
onkruid (bepaald soort Erpse ontucht 
onlangs korts
onnadenkend praten  flats
onnozel vrouwspersoon  doereske
onooglijk vernépe
onooglijk iets krötske
ontlasting afgang
ontslag krijgen gedôn kriejge
onverwachts skielek
onvruchtbare koe mâânse koew
onweersbui skoewer
onzin kwats
oog ouwg
oogpus seeper
oogst ôkst
oogsten, aren lezen ôkste
oogwimper flimp 
ooi dat niet gelamd heeft  gèèru
ooievaar ôiver
ooit ôit
ook ôk
oom ouwm
oompje ömke
oor ouwer
oorlog ôrlog
oortje örke
oorveeg wats
op bezoek gaan, aansteken ànstoke
op de hurken zitten ôp zn huikske zitte
op de lut hebben tènge hebbe
op de lut hebben tuk hebben
op de rug dragen marse
op stap gaan ten blakke gôn
op stap gaan (veelvuldig) rakke
op stap gaan(veelvuldig) rètse
op stok (kippen) ôp de hoort
op zijn kop zetten umstöllepe
op zn teentjes getrapt,beledigd getroje
opgezette garven stuik
opgezette graanschoven teil
ophitsen (hond)  hisse 
ophogen ôphuige
ophouden uitskèèje
ophouden, stoppen afskèèje
opkroppen ôpkröppe
oplichten ôpleechte
Oploo Oplouwe
opmaken, toilet maken ôptutte
opnieuw ôvvernèèijd
oprispen bööke
oprisping ôpbôt
opschepper ljakke
opschieten plakke
opschieten avvesére
opschuiven ôpskeuve
opvangen(bal) gribbele
opvliegend persoon  foors
opzij uitteweeg
oren ôrre
organen van geslacht varken kortigheid
orgel örgel
ouderwets aauwverwetst
Oudjaar Aauwjaor
oudste awdste
ouwehoeren, zaniken aauwhoere
over ôvver
over een week aachtdaog
overal alle kante
overblijven ôvverbliejve
overdaad ôvverdaod
overdreven aardig doen  filiefaauwe 
overeind ôvverengd
overhemd bazzeroewn

P

paadje pèdje
paadje pèèike
paal paol
paaltje pölleke
paar pàr
paard pèrd
paardebloemen  èrdskralle 
paardenhandelaar roskeimer
paardetuig pèèrdegetüg/persgetüg
paardetuig (onderdeel)  haachte 
paardewei rswèèj
paars en blauw pèrs en bloouw
paasmandje pôsmèèndje
pacht pââcht
pad, kikvor kélpââd 
pakje kske
paling polling
palm in korenveld steken rre palme
pan pâân
pannekoek streuf
pannetje pènneke
pantalon, broe bôks
papier pepiejer
papieren zak(je) böhl, bèèlke(klein)
papje pke
parachute rresjuut
parapluie pèrreplûj
parochie prochie
pas geboren baby nèèijkiendje
Pasen Pôsse
passen pââsse, pies, gepââst/gepââsse
pastoor pestouwer
patent petènt
pater paoter
Paternoster (3 rozenhoedjes) rôzzekrans
patroon petrouwn
paus paws
pauw pòòuw
pedaal trapper
Peel Pél
peer pèèr
pelerine pèlderien
peluw pölling
pen pèèn
penalty (voetbal) pinantie
penhouder pènhaauwer
penningmeester bèèlhaauwer
pension kôôsthuis
peper pèèper
perceel perseil
persoon persouwn
petroleum brômôllie 
peukje, stompje stumpke
peulen  hòòuwkes 
pijn peeng
pijp peep
pikzwart kzwart
pilaar pilèèr
pinda ôllienötje
pioenroos knéllisrôs
pissebe kelderkööt 
plaag plaog
plaat plaot
plaats plâts
plaats voor stookhout stèkkerhoek
plagend aanraken, slaan nètse
plassen pisse
plavuis pleveus
ploegen teule, tolde, getöld
plotseling, onverwacht sebiet
plusfour, kuitbroek fboks
politie pliessie
poot, poten pouwt, puit
populiere kanniedasse
portret pertrèt
poten (b.v. van aardappels) zette
praatgraag iemand kwèbbel
praten, babbelen klazinére 
primula péttertunneke
proces precès
profeet profeit
prooi prôi
puinen, puingras, vingers penge
punaise pinèèske
puntig maken ànspitse
putgalg putmik

Q


R

raad, advies raod
raadsel(tje) ràdsel(ke)
raaf raof of krèèj
raak, gehemelte raok
raam raom
raampje römke
raap raop
raapolie raopôllie
raapstelen  kele 
raar, eigenaardig aorig
raden raoje, râjde, gerâjd/geraoje
radijsje redeeske
rafelen, klauteren rèijfele
ragebol spinnejaoger
rakel raokel
raken raoke, rakte, gerakt
ram, mannelijk konijn rèmmelder
rand râând
rapen raope, rapte, gerapt
ratel raotel
rauw, rouw, ruig, ruw raw
ravage rawwazzie
razend razzend
recht ècht
recht op gebruik van weg geweegd zén
rechtdoor rèèchtdör
rechten (voor de rechtbank) rèèchte
rechts en links (paardcommandos hot en haa
rechtvaardig rechtvèrrig
redelijk rélluk
ree (soort hert) reej
Ree De Rèèk
reep (spek) riemel
reet (kier) reit
regen rèègen
reiger rèijger
reizen èijze
rekenen èkene
rem rèèm
remblokje remblökske
rennen bizze (o.a.van koeien) 
retour hén en trug 
reu reuj
reumatiek rimmetiek
rib reep
richten reechte
riek riejk
riet riejt
rij rèèj
rijden (met kar) vaore
rijden, dekbewegingen maken rèije, reej, gereeje
rijp (witte aanslag bij bevriezing)  hezel
rijzen (omhoog gaan) reeze
risico riskôssie
rode kool rouwiekôlle
roep roewp
roepen om te komen eten  kiewe 
roeren ruujere
Roermond Remund
roet roewt
rogge, koren rre
roken (sigaar) rouwke, rokte, gekt
roken (spek, ham, vlees) ruikerökte-gerökt
rokje rökske
rollen rollen, rôôlde, gerôôld
rolletje rulleke
rommelig bezig zijn ànklouwete
rommelpot rommelspot
rondje reundje
rondom rondelum
rondrennen rondbessemme
rood rouwd
rood haar rouwwie haor
roof (korstje op hoofd) rauf
rook rouwk
room, zaan zaon
roomboter goei-bôtter
rooms rôms
roos rôs
roosje röske
rooster rössel
roskammen rosse
rouwig rawwig
roven in het gezicht krintenbaord
rover rouwver
rozen zze
rozenhoedje rôzzenhüüdje
rozijnen rozinge
rug reug
ruggegraat ruggestrang
rui rèuij
ruien reuzele
ruif reuf
ruig persoon rawwen tölder
ruigte (van onkruid) rawwigheid
ruilen toesse
ruimte in schuur skürhèrd
ruin (gecastreerde hengst) rung
rups rieps
rust reust
rusten reuste
ruzie kurwèl

S

sabbelen zoebele
sacristie sakkerestiej
salaris, zakgeld slôrris
salmiak  gemaole sèp
samen saome
samenwonen hokke
sarren, treiteren krèète
saus, jus saws
sauslepel sawsléppel
scapulier skabbelier
schaaf skaof
schaal skaol
schaam je skamt oew eige
schaamte skamte
schaap skaop
schaapherder skeiper
schaapje sköpke
schaar skèèr
schaars, scheermes skars
schaats skats
schaatsen skatse
schade skaoi
schadelijk skaoiluk
schaften skôfte
schakel skaokel
schamen skaome, skamde, geskamd
schandalig skandôllig
schande skâând
schareslijper skérresliejp
scheef, schuin skéf
scheepje skipke
scheiden skèèije
scheiding, voorste deel van kar skèèij
scheldwoord sèpskeijter
schelf, hooizolder skelft
schemer griebelgrôôuw
scheplepel sköpléppel
scheppen sköppe
scherp turen pleengze
scherp vliesje vléém
scherpe bocht stikken bocht
schichtig, schuw, ruig, schuin skaw
schieten skiejte, skoot, geskote
schijf(je) skeef(ke)
Schijndel Skingdel
schijnen skeenge
schijnheilige  godverneuker
schilder verwer
schillen skelle
schilmesje skelmèske
schoenveter rèijnââstel
schoffel skoefel
schoof stro skop strôj
schoon skôn
schoorsteen skôrstein
schoot slip
schop (om te scheppen) bats
schop (schuur) skop
schop (spa) skup
schoppen skuppe
schort skollek
schotel skôttel
schoteldoek, vaatdoek skôttelslet
schoteltje sköttelke
schrapje skrèpke
schreeuwen, gillen kwèèke, kwékte, gekwékt
schreien skröwwe
schrijden skrèije
schrijven skreeve
schrik peur
schrikken verskiejte
schrobbezem, min persoon skrubber
schromen skruime
schroot skrot
schudden van kaarten skiejte
schuif, raar vrouwspersoon skeuf
schuimspaan skeumspaon
schuin skungs
schuiven, glijden skeuve, skôf, geskôvve
schuld skeuld
schuren bij jeuk skôbbe
schurft skörft
schutting in varkenshok gelingt 
secretaris sik
secundair, op de tweede plaats twéddes
secuur iemand pinteneuker
sijsje seeske
sinds sings
singel (onder paardebuik) kwikzélke
sinterklaasbroodje krôl
sip kijken  éffenaf kiejke 
sjagrijnig greengsèèchtig
sjalot slot
sla slaoi
slaag slèèg
slaan slôn, sloeg, geslagge
slaan met vuist  dôffe
slaap slaop
slaapstokken voor kippen  hoort
slab,morsdoek slabber
slag kar slagkaar
slak slèk
slang slââng
slangetje slèèngske
slaolie slaoiôllie
slappe koffie pööt
slecht  kaoi
slechtheid jjigheid
slee sleej
slepen slèèpe, slèipte, geslépt
slet sloerie
sleutel slöttel
slobberen slörpe
slokje, mondvol muffelke
sloom ieman douws of tonteldouws 
sloom iemand  galleper
sloom,sullig iemand gölpert
sloot slouwt
slootkant slôtkant
slordige vrouw plèkjèèn
smakken smèkke
smal smaol
smeden smeeje
smerig, vuil smérrig
smid smed
smidse smis
snachts snaachs
‘s namiddags saafteres
snauw snaauw
snee sneej
sneeuw snöw
snijden, castreren snèije
snijdsel snèijsel
snikken snoffe
snoepsoor jôddevè
snoer snuujer
snoet snuujt
snotaap aopendâlder
snotneus snotkkel
snuiftabak snuf
snuiten sneuve
soepterrine soeptrien
Soerendonk Zoerik
sok zok
soldaat soldaot
solderen stolre
Someren Zömmere
sommige sommigte
soort sôrt
soort bloemen  hemsknöpkes
soort draadnagel spekneel (special nail)
soort huidziekte köningseier
soort slot, grendel vrengel
spaander spônder
spaander (om pijp aan te steken) zwèèvel
spaans spàns
spaarbankboekje spaorbuukske
spartelen in water poel
specht spèècht
speculaas spéklôssie
speechen spietse
speeksel, spouw spaw
speels spöls
speen, fopspeen  fiep 
speld spèèl
spelen speule
spijl speel
spijlen spille
spijt nôjjigheid
spin speen
spinazie spinnazzie
spit krémmer in de reug
spitten spaoje, spajde, gespajd
spitten van bovenlaag afskoepe
spoedig gòòuwèèchtig
spoelbak spuulbak
spoelen spuujle
sport van ladder sprôôt
spotlachen skâândlache
spouwmuur spawmujer
spraak spraok
spreeuw spröw
spreken sprèèke
sproet sproewt
spugen, overgeven  kitse 
spuug kit
spuwen kwiertse
spuwen, spugen spawwe
St.Anthonis St.Tönnis
St.Matheusdag Sintemetijs
St.Oedenrode Rooi
staaf staof
staan stòn
staangeld sngeld
staart start
staken staoke
stal raampje spinnekop
stalgedeelte vóór de koeien rstal
stampen, drank aanlengen met water  hèngste 
stapel staopel
steeg steegt
steen stein
steken stèèke
stelen skoepe
stelen steile, stal, gestôlle
stem stèèm
stemband stembâând
sterk stèrek
sterk genoeg zijn van ijs lèèije
sterven stèèreve
stevig stévvig
stiekemerd striemel
stijgbeugel stiebeugel
Stiphout Stippent
stoeien  hopzakke
stoel stoewel
stoelen stüjel
stoepje stuupke
stof aan t stuk  èllegoewd
stokbonen staokbônne
stoken (ophitsen) steuke
stoken met veel rookontwikkeling môzzike
stoken, ophitsen ôpnèije
stokje stökske
stolp stöllep
stomen stoume
stoomboot stômbout
stoomfluit skuifel
stoomketel stouwmkéttel
stoot stouwt
stootje stötje
stoppelen onderploegen, ontschorsen  blèkke
storm stöörem
stoten stouwte
straat straot
straatje strötje
straks strakke
streep striejp
streepje striepke
strekel, speen, onaardig iemand strékkel
streng (garen) streeng
stro strôj
stro strouwe
stro onder de pannen strôjpoppe
stroeve tanden slöwse tâând
stromen stroume, strômde, gestrômd
strontje wegeskeet
strooien stròòuwe
strooisel strawsel
strooisel stròòuwsel
strookje strökske
strooplikker kontekruiper
stroopstaven lèktoete
strootje strôjke
stropen (van de huid ontdoen) struujpe, strüpte, gestrüpt
stropen (wild) struipe, ströpte, geströpt
strot strôôt
stucadoor plafonder
stuiven mòòuwe
stuiven stiejve
stuk slaa kepot slôn
stukje stukske
stuur stuujer
suikerlepeltje ruurijzer

T

taai ij
tachtig taagentig
tafel toffel
tafel beugelspe jènz
tafeldekken toffel ophaole
tafellaken toffellaoke
taille tallie
takelen taokele
takje tèkske
takkebos, mutsaard mutsert
tam taom
tand tâând
tandpijn,kiespijn tâândpeeng
tandwiel kamwiel
tang, kwaaie vrouw tââng
tante moet (b.v.Hannemoet)
tarten tèèrege
tarwe tèèrew
tast tââst
te beklagen mé àn zén, d’r
te keer gaan te kèijer gôn
te vroeg rijp (vruchten) vernôdrijpt
te wijd geworden uitgelebberd
teelt télt
teen tein (ook meerv.)
teer (pek) taar
teer (pek) tèèr
teer (zacht) teijer
teerdag térdag
tegen binnenkant enkels schoppen  horènkele 
tegenvallen ôpbôtte
tekenen tèèkene
tepel téppel
terecht terèècht
terug trug
teveel teveul
tevreden tevreeje
theebloemen  flierkes 
tijdje lutske
tijdje, raamhor  hortje 
tijk tiejk
tillen, opheffen kwikke
tochtig (geit) rits
tochtig (koe) spöllig
tochtig (paard) pèrzig
tod, vod, slechte vrouw tòòd
toe toew
toffee  brok
tol (speelgoed) pindol
ton tôôn
toneel, comedi kemérri
tonen tuine, tönde, getönd
tong tôông
toog touwg
toom touwm
toon touwn
toren tôrre
tot daaraan toe toedaorentoew
totaal versleten kaol verslete
totaliteit  hèèl geneuk, ’t 
touw taw
touw zeil
touwtje tawke
touwtje lke
traag ôp zn ellevendertigst
traag traog
traag van begrip (persoon) lotouwer
traan traon
trage vrouw lijs
tralie trallie
tralies kelderraam  keldergetralli
trapje trèpke
trappelen spolle
traptrede traptreej
trede trééj
treden trèèije, trooj, getrooje
treiteraar vringijzer
trekken teurze
trekkettingen met balk strènge
treuzelen trunsele
treuzelen (bij het eten) pitse
trom trôôrn
trommeltje trummelke
tronie trônnie
troon trouwn
troost trôst
trouw traw
trui truij
tuberculose (tbc) térring
tuig tuujg
tuin ho
tuinbonen  flodderbônne
tuinieren, zaaie heuv
tuit tuujt
turf  klot 
twaalf twèèluf
twee twèije
tweede twédde
tweeling twélling
tweezijdig, van twee kanten van wérskante
twintig twèntig

U

Uden Uuje
uiensaus skröwsaws
uil uujl
uit elkaar vannén
uitglijden uitskampe
uitkleden uittrekke
uitslijten van een gat uitleutere
uitstekende balken aan kar tôôte
unster punter
urineleider varken, gierigaard pézzerik
uur uujer
uw aw

V

vaag vaog
vaak veultijds
vaal vaol
vaan vaon
vaandel vàndel
vaars maolkalf
vacht vaacht
vadem vôjjem
vader vàdder
Valkenswaard Vallekeswert
vallen(ergens vanaf kékkele
valse kruin wérbôôrsel
van goede afkomst tuk, van goeien tuk
van goede komaf nôssie, van goeje
van iets of iemand last hebben àngemakt zén, d’r
van kleding die te wijd is lebbere
van plan zijn getèjd
van repliek diene ijvèège 
vanavond taovend
vanzelf vaneiges
varken knoeris
varken vèèreke
varken uitbenen vèrreke afkappe
vast vââst
vasten vââste
vastendagen quattertemperdaog 
vasthoudend ônnut
vee vèije
vee in andere wei brengen verskaore
veeg vèèg
veel veul
veel geld hebben mos an de kniejes hebbe
veel noten op zijn zang hebben te bestelle hebbe (veul)
veel te veel völsteveul
veer vèèr
veertig férti
vegen, veel snoepen vèège
velen vèèle
velg vèlling
velletje vèlleke
venvee èèveveul
ver weit
verbieden verbieje, verbooj, verbôjje
verbinding tussen 2 hansknuppel évvente
verborgen verbörge
verdeeld verdèild
verder weiter
verdikking paal door hamerslagen kroef
verdrinken verzuipe
verdronken verzope
verduiveld verduveld
veren vèère
veren (van vogels) vérre
vergankelijk vergènkelijk
vergeetachtig vergèètèèchtig
vergeten vergèète
vergeven vergèève
verhemelte verhémmelte
verhogen verhouwge
verhoor verhuijer
verhuizen verheuze
vering rring
verjaren verjaore
verkeerd verkèèrd
verkouden verkawd
verkouden  klèts te pakke hebbe 
verkregen verkrégge
vermoeid, moe muujg
vermogend vermougend
vermolmd verolmd
verouderd veraawerd
verraden bijlappe 
verrader verraojer
verrekijker vèrrekiejker
vers vors
verschijningsvorm vörkomme
verschoning verskônning
verstand verstâând
verstoppertje spelen meuske bèrrege
verstoppertje spelen stoppertje bèrege
verstrooi dutselèèchti
vertrekken àndoen
vervallen huis, krot knip
vervelen vervèèle
vervelende man/vrouw lââstig pertret
verwaand zijn  kaole kak hebbe 
verwaande kwast  grôtnek
verwaarlozen, vernielen verballemôônde
verwarmingstoestel v.kuikens kunstmoejer
verwelkt verslèkkerd
verzuren verzoewere
vies (viezigheid) èk
vijf vèèf
vijg viejg
vinden vinge
vingers pegge
vingers fikke 
viool viouwel
visgraten vlimme
vissoort lkoors
vitaal vrouwtj hèl weefk
vitale vrouw  hèl vèè
vlaamse gaai martköref
vlam vlââm
vleeshaak spekhaok
vlegelachtigheid bésterèij
vlek plak
vlerk vlèèrik
vlieg vliejg
vlieg (grote) strontvliejg
vliegende jicht vliejgende vaon
vlies van zaadkorre blees
vlinderdasje nondejuke
vlinderdasje vrijgezellestrikske
vlo vlôj
vloer vloewer
vlug vindig
vodden handelaar todkrémmer
voederen, voeren voejere
voedsel zoeken door vogels  érringe 
voeg voewg
voelen vuujle
voer voejer
voering voerring
voet voewt
voeten vuujt / voewte
vogel vôggel
vogeltje vöggelke
voldaan voldôn
volk van lage klasse lichten timmer
Volkel Volker
volksgebruik bij schending trouwbeloften toffele
volmaakt volmakt
voltooid voltôid
voogd mommer
voor vör
voor de gek houde dör haole, er 
voor-, achterschot (kar) vörbörd,achterbörd
voorbeeld vörbéld
voorbehoedmiddel bij schapenbok wèèrlap
voorganger vörgenger
voorlopig vörlouwpig
voormiddag vördemiddig, vörsmiddes
voorop veurop
voorover veurôvver
voorraadje uursten anvat
voorschieten veurskiejte
voorschoot van jute plègger
voorschrijven veurskrééve
voortaan, vooruit vôrt
voortgaan  dörgôn 
voortmaken apprentie maoke
vooruit allé
vorig jaar vleejaor
vork verkèt
vorm vörem
vormsel vörmsel
vorst (dak) vòòrst
vorstpan vòòrstpaan
vouw vaauw
vraag vraog
vracht vrââcht
vreemd vrémd
vrees skrik
vreselijk verskrikkelijk
vreten  frète
vrijdags  frijdes 
vrijer vrèèr
vrijer  flip 
vroeger vrüger
vrouw vrômmes
vrouwen wees
vrouwen frollie 
vrouwenborst tiet
vrouwmen frômmes 
vrouwtje weefke
vrouwvolk weesvolk
vruchtjes meidoorn haag spalkers
vuilakken völlike
vurig vürrig
vuur vür

W

waaien, wijden, weiden wèèije
waan waon
waar wôr
waard rd
waarheid wôrrend
waarom wôrrum
waarschijnlijk Iicheluk
waarschijnlijk ôppezaort
waarschuwen warskawwe
waas waos
wachten wââchte
waden waoje
wafel (mond) waffel
wagen waoge
wagen om bomen te vervoeren mallejan
waken waoke
wandelen wâândele
wang wââng
wanmolen wèèjmeule
wanneer  hoeè
wantrouwen wantrawwe
warande vrâând
warm wèrem
wasknijper waspinneke
waskuil voor groenvoer plukselkeul
wassen, groeien wââsse
wat voor ee hoe
water wâtter
water troebel maken müjere
waterader tterójjer
watergal wâttergaal
waterhoentje wâtterhenneke 
waterketel mouwer
watje wètje
WC plee
WC, huisje  heusk
weckring wekstiek
wederom, nogmaals, opnieuw ôpnèèijt, ôppernèèijt
weduwe wéw
weduwnaar wéwwer
weegbree wegenbreej
week wèèk
weelde ld
weerga, andere helft wérgaoi
weerlicht wérleecht
weerom vrum
weerschijn wérskeeng
weerspanni bolstürrig 
Weert Wért
wegen (gewicht bepalen) wèège,g,gewôgge
wegen (straten) weeg
wegwijze handweezer 
weiland bij boerderij  dries 
weken (zacht maken) èike
wenden wènge
wennen aorde
wereld rreld
weren wèère
werk, arbeid rik
werkschoen  kisje 
werpspel met centen skrèpke stèke
werpspel met ijzeren kogels sténke ppe
wervel, wartel vrèèl
wethouder wethaauwer
wetstok om zeis te scherpen wetstrékkel
wierook wierouwk
wijn wing
wijzen weeze
wijzer weezer
wilddief struijper
wilgen twijg(en) wis(se)
wind wingd
wind, winden skeet, skete
windei wingei
winden winge
windhoos hòòuwmòòuw
winkelwaar winkelwaor
witte narcis pinksterléllie
wittebrood stuut
woerd wiender
wonen van voge haauwe
woning wönning
worden wôrre, wier, gewôrre
worm wörem(ook meerv.)
wormstekig vermaid
wormstekig verwöremd
worp wörep
worst wòòrst
wrat frat 
wrijven vreeve
wringen vringe
wringen, etteren vrèèle
wroeten fruujte 

X

Y

Z

zaad zaod
zaadballen in aardappelplant kwalsters
zaag zaog
zaaien zèèije
zaal, zadel zaol
zacht zââcht
zacht zaoft
zacht geluid van koe/kalf geungze
zakdoek snotlap
zakdoek tèsnözzik
zakdoek zàddoek/zawdoek
zakmes kniejp
zaligheid zàlligheid
zaniken zànnike
zanikerd aauw hoer
zaterdags tteres
zee zèije
Zeeland Zéland
zeem zöms
zeep zeijp
zeepsop zépsop
zeepwater zépwâtter
zeer zér
zegen zègen
zegenen zègene
zeis zèissie
zelf zèèluf
zelfbinder stropdas
zemelen zémmele
zemen zuime
zere kont bij fietsen kroef
zerk zèèrik
zestig sèèstig
zeug zôg
zeven zeuve
zeventig suvventig
zeveren, kwijlen zijvere
zich mooi maken ôpdirreke
zich verdedigen kant ânkère 
zich wild gedragen bortele
zicht (zeis om koren te maaien) zéécht
ziek ziejk
zielig figuur sibbedeeske
zij zullie
zij (3e pers. enkelvoud)  hi
zijde zèèij
zijn zén
zijn (bez.vrn.w.) zééng
zijn kaalkop  klètskop 
Zijtaart Sijtert
zo zouwe
zo nu en dan meekérris
zode tus
zoeken zuujke
zoet zuujt
zoethout züthawt
zojuist toekrèk
zolder, kruis in broek zulder
zomer zômmer
zon zôôn
zondags sondus
Zondveld Soffeld
zonneschijn zonneskeeng
zonnetje zunneke
zoom zuim
zorg, grote leunstoel zörig
zout zaauwt
zuchten zeuchte
zuigen zuujge
zullen zalle
zuster zeuster
zuur zoewer
zwaaien zwèèije
zwaan zwaon
zwaantje zwantje
zwaar zwaor
zwager zwaoger
zwak slap
zwaluw zwalling
zwanger àngetèèld
zweem zweim
zweep zweip
zweepje zwépke
zweer zwèèr
zweet zweit
zweren zwèère
zwijgen zwiejge
zwoegen zwoewge
zwoerd zwaord

Website gemaakt door:
Co Verhoeven Media & Design