A – B – C – D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – T – U – V – W – X – Y – Z
aalbessen | bézeme |
aan elkaar | ànén |
aan, uitgeput | àn |
aanbevelen | ànrékommendére |
aankleden | z’n dinge antrekke |
aanpakken | ànvatte, viet àn, àngevat |
aanpassen | ànpââsse , pies àn, ànqepââsse |
aardappel mandje | skelbôjjem |
aardappel(en) | èlper |
aardappelschillen | èrpelskèlle |
aardappelschilmesje | èrpelskèlmeske |
aardbei(en) | èrdbézem(me) |
aarde | èèrd |
aardewerk | èèrdewèrik |
Aarle-Rixtel | Aole |
aarzelen | èntele |
aas | ôs |
accordeon | trekmônnika |
accordeon | trekzak |
acht | aacht |
achter | aachter |
achter de hand fluisteren | smiespele |
achter de vodden zitten | dréve |
achteraan | tènge |
achterblijven | aachterbliejve |
achterelkaar | aachterén |
achterkamer | aachterkaomer |
achteruitgaan | truggôn |
achterwerk(groot) | batterèèj |
achterwerk, boomstronk | kont |
adem | ôjjem |
ader | ôjjer |
advocaat | avvekaot |
afbinden | afbinge |
afdingen | afpingele |
afdrogen, pak slaag geven | afdruige |
afgeknotte boom | knôôt |
aflaten verdienen | pusjonkele |
afmeting | maot |
afrikaantjes | stinkende juffertjes |
afruimen (tafel), plassen | afzette |
afschilferen | afblotte |
afslaan | afdrèèje |
aftroggelen | aftruifele |
afvallen van zaad | reeze, reesde gerézze |
afvoer van gootsteen | götsgat |
afwassen, de vaat doen | ôpwââsse |
afwassen, de vaat doen | skôttele waasse |
ajuin, ui | jung |
akker | èkker |
akkerland | teulland |
alcohol drinken | Iimmenére |
algeheel,heel | alling |
algemeen | algemein |
alhoewel | èvvul |
alleen | allein |
allicht | lichtvèrrig |
als, indien | âs (âs de as brékt vèèlt de kaar) |
altijd | ââlt |
altijd | alzelève |
ander | âânder |
anjer | snuffelke |
apegapen | piejerouwge |
arm | èrem |
armoede | èremoei |
armoedig persoon | kavveleuter |
armvol | èlver |
as | ââsse |
asbak | ââssenbak |
Asten | Aaste |
astmatisch | dèmpig |
avond | aovend |
azijn | azzing |
baan | baon |
baar | baor |
baard | baord |
baars | bàrs |
baas | bàs |
baat | baot |
baby, kindje | kiendje |
bagagedrager | pakkedraoger |
bagatel, beetje | bietje |
Bakel | Baokel |
bal | bol |
balk aan trekketting (paardetuig) | hansknuppel |
balkenbrij | bômballie |
bamis (St.Bavomis) | bômmis |
band | bâând |
banen, sneeuw ruimen | baone |
bangerik | skijtboks |
bangerik | skijtert |
bangerik | skrikboks |
bangerik, WC | skijthuis |
barrevoets | bèrrevoets |
bedelaar, woonwagenbewoner | skôjjer |
bedelen | skôjje |
bedevaart | bèèvert |
bedorven | bedörve |
bedorven ei | poelieëi |
bedriegen | vernuike |
bedriegen | besowtemietere |
bedriegen | foewzele |
bedrijfje | gedoentje |
bedstee | beddekoets |
bedstee | bedsteej |
bedstro | bedstrôj |
beeld | béld |
beemd | bémd |
been | bein |
beenkappen van leer | kamasse |
beenwindsel | bénslèt |
beenwindsels voor soldaten | poetjes |
beer (dier) | bèèr |
beer (gier) | bèèr |
beest aan lijn vastzetten | tööre |
beestachtig | béstèèchtig |
begankenis (’n hele toestand) | begènkenis |
begerig | vreid |
begerig | begérrig |
beginnen, te keer gaan | àngôn |
begrafenis | begraffenis |
begrafenis moeten regelen | vörraw hebbe, de |
begraven | begraove, begroef, begravve |
behouden | behaauwe |
beide | bèèij |
beide zijden | wérskante |
beitskamer | zoerhok |
bejaard | bejaord |
bejaardenhuis | liejfdesgesticht |
bekend | bekèènd |
bekocht | bekaocht |
bekvechten | stèchele |
bekvechten, kibbelen | strèèije |
bekwaam zijn | mâânsgenog |
bekwaam, competent | bekwaom |
belasting | belââstinq |
belasting plaatje voor fiets | fietsplâtje |
belegen | belège |
beleven | belève |
belgisch | bèls |
beloop | belouwp |
benauwd | benaauwd |
benauwd weer | brujèèchtig |
benul | belul |
benzine | bezine |
beproeven | bepruujve |
beramen | beraome |
bereden | beréje (pliessie te perd) |
bericht | tèèng |
beroerte, hersenbloeding | beslag |
berookt | berökt |
beroven | berouwve |
bes | bézem |
bescheiden | beskèèije |
beschouwen | beskàwwe |
beschrijven | beskreeve, beskréf, beskrévve |
beslaan, aanslaan | ànslôn |
beslag voor pannekoek | timper |
beslissing | beskèijt |
besneden | besneeje |
bespotten | uitsliepe |
best | bèèst |
Best (plaatsnaam) | Bèèst |
bestaan | bestön |
besteden | besteeje |
besteken, ‘n kado geven | bestèèke |
betalen | afskiejte |
betalen | betaole, betâlde, betâld |
betekenen | betèèkene |
beter | bétter |
beukenhaag | büüjkehèèg |
bevallen | gaoje (‘t gajt ‘m nie) |
bevallen (‘n kind krijgen) | inkouwpe, kôôcht in, ingekôôcht |
beven, bibberen | rèère |
bever | bèèver |
bewaken | bewaoke, bewakte, bewakt |
bewaren | bewaore |
bewusteloos | van z’n eige gegôn |
bezaaid | bezèèijd |
bezem | bessem |
bezembinder | bessembinger |
bezig | bézig |
bezig zijn | in de wèèr zén |
bezijden | bezèèije |
bezoeken | bezuujke |
bezorgd | bezöörgd |
bezorgen | bezörige |
bezwaar | bezwaor |
bezweet | bezwét |
bezweren | bezwère |
bidden bij stervenden | rôzzekrans bidde |
bidprentje | dôtsprentje |
bietensnijder | bietesnèèijer |
bietsen | jatte |
big | bââg |
bij (insect) | biej |
bijdrage | bijdraoge |
bijeenharken, schrapen | skaarze |
bijkomende kosten notaris | ôngèlde |
bijlichten | bijleuchte |
bijna | bekant |
bijna altijd | rôllek |
bijvoorbeeld | bevörbeld |
biljard | buljèrd |
binden | binge, bong,gebonde |
blaadje (boom) | blèèijke |
blaadje(papier) | blaoike |
blaas | blaos |
bladeren | blaor |
blaffen | beule |
blaken, walmen | blouwke |
blaten | blaote |
blaten (geit) | blère |
blauw | blôôuw |
blazen | blaoze, blies, geblâzze |
bleek (grasveld) | blèèk |
bliek (vis) | bliejk |
blij | blèèij |
blijven | bliejve |
blik (kijken) | kiejk |
blik (metaal) | blèk |
blikaars | blinkèrts |
blind | bleengd |
blinken, schiften(van melk) | skiefere |
bloed | bloewd |
bloeden | bloeie |
bloeden(flink) | bloeie as ‘n vèrreke |
bloedworst | bölling |
bloeien | blööje |
bloempje | blümke |
bochel, buil | bult |
bode | booi |
bodem | bôjjem |
boekhouder | boekhaauwer |
boekweit | boekend |
boer | boewer |
Boerdonk | Boerring |
boerenknecht | èrrebèèr |
boerenkool | moes |
boerenkoolstamppot | moessepetazzie |
boerenmeid | èrrebèister |
boete | boewte |
bokking | bukkem |
boodschap | bôdskap |
boodschappentas | kallebas |
boom (bomen) | bôm (buijm) |
boomgaard | bogerd |
boomstronk | puist |
boon | bôn |
boordevol | ôlliemaot |
boos | buis |
boot(je) | bouwt(bôtje) |
bord | börd |
borg | börg |
borrelgeld, drinkgeld | prüüjfcent |
borst | baorst |
borstel | baorsel |
bosje | böske |
boter | bôtter |
boterham | bam (kindertaal) |
boterham | bôtteram |
bouw | baw |
Boxmeer | Böksmèèr |
braadpan | braojpâân |
braaf | braof |
braak | braok |
braambes | brambézzum |
braden | braoje, brajde, gebrajd/gebraoje |
braden, barsten van woede | tisse |
braken | braoke |
brand | brâând |
brasem | brôsssem |
breed | breid |
breedte | brétte |
breien | brèèije |
breken | brèèke |
bretels | gallege |
broeden | bruuje |
broek zonder kruis | snelzèijker |
broek–, jaszak, zak onder rokken | tès |
broekriem | bôksenbâând |
broer | brujer |
bronstig (varken) | brüstig |
brood | brouwd |
broodje | breujke |
brug | breug |
bruiloft | brulleft |
bruin | brung |
brullen | bralle, brââlde, gebrââld |
brutaal | strant |
Budel | Buujl |
bui | buij |
buikloop (koeien) | ôplouwp |
buit | bûjt |
buiten adem zijn | nie aachter zunnen aojem kanne komme |
buitenspel (voetbal) | afseit |
bundel | bussel |
bunder, hectare | bünder |
bunzing | ulling |
bunzing | fis |
burger, burgemeester | börger |
buurman | bürman |
carnaval | vastelaovend |
chagrijnig | narzig |
chagrijnig | segringig |
chagrijnig zijn | grônnië |
cichorei | suikerèèij |
clown | cloon |
cokes | koks |
commandant | kommendant |
communie | kemunie |
compagnie | kompeniej |
complimenten | kompelemente |
couperen bij kaarspel | heffe |
daalder (f.1.50) | dâlder |
daar | daor |
daarachter | dorââchter |
daardoor | dôrdör |
daarstraks | toestrakke |
daasvlieg | blindâzzik |
dadelijk | dalik |
dadelijk, direct | sèffus |
dadelijk, zo meteen | subiet |
dadels | smérlappe |
darm | dèèrem(ook meerv.) |
dat | dè |
dauw, duw | daw |
dauwworm | dawwörem |
de beest uithangen | d‘n bèèr rèije |
de dupe zijn | bus bloaze, de |
de vloer vegen | hèrd kèère, d‘n |
deeg | dég |
deel | dél |
deel van de ham | krèp |
dekken van koe | stiejere |
deksel, scheel, niet recht, schil | skèèl |
delen | dèijle |
denneapppel | krôôt, krötje |
deugniet | deugeniejt |
deugnieterij | prulderèèj |
deuk | duts |
deurhengsel(ook meervoud) | gehèèng |
deurkozijn | dörgebond |
Deurne | Deurze |
deurwaarder | dörwèèrder |
devotie | devôssie |
diarree | skijterèèj |
diarree | dunne |
diarree hebben | spelle |
dicht | deecht |
die | diej |
dienen | diejne |
diep | diejp |
dier | diejer |
dikwijls, vaak | dik |
diner | wèrem-ète |
directoire (damesonderbroek) | sjimmieboks |
direkt | achtermekaor |
direkt | glijk |
distel | deisel |
dit | dètte |
dochter | daochter |
doekje | duukske |
dom | stôm |
domoor | lôzzie |
dood | douwd |
doodgaan | pijp uitgôn, de |
doodgraver | dôtsgraover |
doodkist | dôtskeest |
doodshoofd | dôtskop |
doodvallen | kepotvalle |
doof | dôf |
dooi | dôj |
dooier | dôjjer |
doopsel | döpsel |
door | dör |
doorademen | dörôjjeme |
doorbladeren | dörblaoje |
doordeweeks, werkendag | swerres |
dooreenschudden | hutsele |
doorn | dôrre |
doos | douws/douwes |
doosje | duiske |
dopen | douwpe, dôpte, gedôpt |
dopen (b.v. brood in melk) | soppe |
dorp | döörup |
dorpel | dörpel |
dorsmachine | dorskast |
dorst | daorst |
douwen(duwen) | dawwe |
draad | draod |
draagbalken van kar | börries |
draai | drèèj |
draden | drööj |
dragen | draoge |
draven | draove |
drevel, vergiet | dörslag |
dribbelen | trepele |
drie azen bij rikken | troela of trui |
driekwart overjas | duffelke |
drijven | dréve, dréf, gedrévve |
drijven (jacht) | driejve |
dringen door nauwe doorgang | krèngele |
drinken (borrel) | prüüjve |
drinkkuil (vee) | drinkeskeul |
dromen | drouwme, drômde, gedrômd |
dronkaard | zatlap |
dronken | skèèl |
dronken, genoeg | zat |
droog | druig |
drop (druppel) | dröp |
drop (snoep) | sèp |
dropwater | poelipèk |
druif | dreuf |
druk bezig zijn | riddere |
druk praten | bats hebbe |
dubbel | dobbel |
duit | dûjt |
duivel | duvel |
duizelig | dôl |
duizend | duujzend |
duizendschoon | Iievermennekes |
duren | dujere |
duur | dujer |
dwalen | dwâzzike |
dwars, wars | dwèrs |
dwarsligger, dwarskop | dwèrskluppel |
echt | grif |
eed | eijd |
eekhoorn | ékhôrre |
eelt | élt |
een | ein |
eend | énd |
eender, gelijk | énder |
eens | éns |
eer | eijer |
Eerde | D‘eerd |
eerder | érder |
Eersel | Ersel |
eerst | uurst |
eerste vrouw na hertrouwen | vörvrôôuw |
eeuw | öw |
effen | éffe |
eg | eegd |
egaliseren | sleechte |
egaliseren | géf maoke |
egel | pinegel |
ei | èèl |
eieren, uier | èèr |
eierschaal breken | knutse |
eik | èèijk |
eikel | ékkel |
eileider van kip | legbalk |
eind | èngd |
einde zwangerschap | uitgetèèld |
eitjes | tietjes |
elastiek | stiek |
elastiek | éllestiek |
electrisch | lektries |
Elsendorp | Elzendöörup |
enfin | affijn |
enig | énnig |
enpassant,tegelijk,in een moeite | impesant |
enveloppe | avvelop |
er de dupe van zijn | besniejte |
er netjes uitzien | nètjes opstôn, d’r |
er niet voor terugschrikken | nie vör tukke, er |
eraan | urran |
eren | èère |
erg kwaad | zò kaot as ‘n hekke |
erven | èèreve |
erwt | èrt |
eten, at, gegeten | ète, at, geète |
etensresten | orte |
etiket | plèkbriefke |
etter, pus | gezwôrre nat |
evangelie | évvegéllie |
eventjes | éfkes |
executeur testamentair | boelslééchter |
expres | sprès |
expres | vörspres |
failliet | fejiet |
familie | femilie |
fatsoen | fesoewn |
fatsoenlijk | fesoenlijk |
fazant | fezant |
februari | fébrewarrie |
feest | fést |
figuur | figujer |
filiaal | zetwinkel |
flauw | kwèps |
fluim | snotkliejk |
fooi | fôj |
foppen | kulle, keulde, gekeuld |
foppen | ôp de lut hebben |
fornuis | furnuis |
fors | mèntig |
fourage | foerazzie |
franje | frannie |
fuchsia | floks |
gaaf, egaal | géf |
gaan | gôn, ging, gegôn |
gaarne, graag | gèèr |
gaberdine | gabberdien |
gading | gôssing |
gaffel | gaovel |
gahonger (geeuwhonger) | géhonger |
galmgaten | galmgâtter |
galop | vierklèts |
gans (vogel) | gââns |
gapen, geeuwen | gaope, gapte, gegapt |
gappen | strietse |
garen | garre |
garstig (spek), gerst | gaarst |
gat graven (hond), krabben | dabbe |
gat voor afvoer schropwater | skrôpgat |
gauw | gòòuw |
gauwigheid | gawwigheid |
gebeente | gebénte |
gebeld | gebèèld |
geboomte, struikgewas | boskazzie |
geboorte | gebôrte |
geboren | gebôrre |
gebouw | gebaw |
gebroeders | gebrujers |
gecastreerd varken | berg |
gedaan | gedôn |
gedachtenis | gedènkenis |
gedijen | gedèèje |
gedoe | gedoew |
gedraai | gedrèèj |
geduw | gedaw |
geel | gèèl |
geen | gén |
geen geld hebben | kèps zén |
geen zin hebben | ônmikkend |
geest | gést |
geestelijkheid | géstelukhèijd |
gegomd | geplèkt |
gehaast | gehôst |
gehamer | gehammer |
geheel | hélemôl |
gehemelte | gehémmelte |
gehoor | gehuijer |
gehorig | gehörrig |
gehuisd | geheusd |
gehuwd | getròòwd |
geit | börgermanskoew |
geit | gèèjt |
gek (van koeien) | brul |
gekerm | gekèèrm |
gekleed | gekléd |
gele narcis | pôsléllie |
gelei–achtige materie | bibberende tètè |
gelijkmatig | égâllig |
geloven | gluive |
gemeen | gemein |
gemeenschap | geménskap |
gemeente(raad) | geménte(raod) |
Gemert | Gémmert |
gemoed | gemoewd |
genegen | genégge |
genegenheid | wittighèid |
generen | sjinere |
genezen | genèze |
gepaard gaan | gepaord gôn |
geprofest | geprofèèst |
geraakt | gerakt |
geraas | geraos |
gerecht (justitie) | gerèècht |
gereed, klaar, helder | klaor |
gereedschap | gerézep |
gereedschap om zeis te scherpen | haorgetüg |
geregeld (herhaaldelijk) | deger |
gerei | deengs |
gericht (kortst) | gereegt |
gerst | gèèrst |
gerust | gereust |
geschater | geskaoter |
gestaakt | gestakt |
gesteente | gesténte |
gesteld | gestèèld |
gestreept | gestrépt |
getand | getâând |
getuig (paarden) | getüg |
getuige | getuujge |
geven | gèève, gaf, gegévve |
gevlamd | gevlââmd |
gevoel | gevuujl |
gevoelig | gevüllig |
gevoelig vlees onder paardehoef | lèève |
gevoerd | gevoejerd |
gewarig (waakzaam) | gewarrig |
geweer | gewèèr |
gewei | gewèèj |
gewend | gewèènd |
gewicht | geweegt |
gewoonte | gewônte |
gewricht | gevreecht |
gezegd | gezét |
gezegend | gezèègend |
gezicht | gezeecht |
gezichten trekken bij iets zuurs | brille |
giechelen | giebele |
gier (mest) | giejer |
gierig | penning zèèstien |
gierigaard(gierig) | peen (pin-èèchtig) |
gilde | guld |
ginds | ginderweit |
gist | gèèst |
glaasje | glèèske |
glad | glattig |
glazen (van glas gemaakt) | glaozere |
glijden (op ijs) | slibbere |
gloed | gloewd |
gluren | loewere |
gluurder | bliejkerd |
goed | goewd |
goed gebruiken, acht slaan op | gaojslôn |
goed kunnende praten | mondfiat |
goedig | goejjig |
goedkoop, voordelig | goejekouwp |
goedzak | klötje |
goedzak, schlemiel | stòtvôrt |
gooi | gôj |
gooien, werpen | gôjje |
goot, bijkeuken | geut |
gootsteen | götstein |
gordelroos | gordelrouws |
gordijnen | gurdinge |
gorgelen | görgele |
goud | gawd |
gouden (van goud) | gòòuwe |
goudsbloem | gawdsbloem |
goudsmid | gawdsmed |
graan | graon |
graan schoof, garve | gèèruw |
grammofoon | pattefoon |
gras rond koestront | skijtbos( meerv. -bös) |
grasland | groews |
graszode(n) | rös(se) |
grauw | gròòuw |
Grave | De Graof |
graven | graove, groef, gegravve |
greep, handvol | gröp |
grendel | grèngel |
greppel | grip |
grijnslach | greengslach |
grijnzen, jammeren | greengze |
grijpen | vatte, viet, gevat |
groen, ongekookt, groenvoer | gruujn |
groente | grünnigheid |
groenvoer | pisknolle |
grof iemand | grovventölder |
grof vrouwspersoon | meulepèrd |
groot | grouwt |
grootmoeder | grötje |
groots,opschepperig,ijdel, trots | gröts |
grootvader | grôtvâdder |
grote beschuiten | bestèlle |
grote big | driejver |
grote hoeveelheid | kwak |
grote massa | bezwèèj |
grote voorkamer | hèrd |
grote vrouw | blaoj |
gulp | göllep |
gymnastiek | gimmestiek |
H.Oliesel | hèiligen ôllie, d’n |
haag, heg | hèèg |
haagwinde | pispötjes |
haak | haok |
haakje | höökske |
haalijzer boven haardvuur | haol |
haan | haon |
haantje | hântje |
haar | haor |
haar (vrn.w.) | heur |
haas | haos (meerv.idem) |
hagedis | haggedis |
hagel | haogel |
hagelschade | haogelskaoi |
hagelsteen | haogelstein |
hakblok | kappôôst |
haken (handwerken) | haoke, hakte, gehakt |
hakselmachine | häkselmesien |
hakzeis | krabzeissie |
halfsteens | hallefsténs |
halfvasten | hallefvââste |
halfzacht | hallefzaacht |
halsband | halsbâând |
halster | hèlster |
halve stuiver (vooroorlogse munt) | grouwte cent |
hamer | hammer |
hand | hâând (meerv.idem) |
handig zijn in | vuujge |
handig, gemakkelijk | hèndig |
handje | hèèndje |
handje | heundje |
handvol | haffel |
hanebalk | haonebalk |
hanepoot | haonepouwt |
hanetred | haoneskrèèij |
hangoor | hangouwer |
hangplant | afhanger |
hangt | hèèngt |
haperen | haopere |
Hapert | Haopert |
hard huilen | brulle |
harig | haorig |
haring | hérring |
hark | griessel |
harmonie | hèrmeniej |
harmonika | mônnika |
hartig | hartelijk |
haspel | hââspel |
hatelijk | haotelijk |
haverkaf | haoverekaf |
havermoutpap | mouwtepap |
hazeleger | dop |
hazelnoot | hazzelnoot |
hazepad | hazzepad |
hazewind | hazzewind |
heeft,had | hé, hà |
heel wat | hél dél |
heen | hén |
heer | heier |
hees | hés |
heet | heit |
heide | hèèij |
Heilige Communie | ôns Heier |
heiligedag zonder misverplichting | plankere zondeg |
heimwee | aord nie hebbe, d’n |
hel | hèèl |
Helmond | Hèllemund |
hem | hum |
hemd | hemdslip |
hemel | hémmel |
hemelsbreed | hémmelsbreid |
hen, kip | hèèn |
hennip | kènnep |
herenfiets | hérrefiets |
herkauwen | nérikken |
herkennen v.d.plaats waar men is | bekenne |
hermelijn | èèrwezel |
herrie maken | dominere |
herzien | ôpnèèijt bekiejke |
het hoofd stoten | boetse (kindertaal) |
het tegendeel beweren | afstrèèje |
het vormsel toedienen | vöreme |
heten | hèite |
hier | hiejer |
hierheen | tén |
hierheen | dést |
hijgen | hiejge |
hik | hibbik |
hinkelbaan | hinkepèèrk |
hobbelig | hult en bult |
hobbelpaard | hoepelpèrd |
hoed | hoewd (meerv.hüüj) |
hoeden (vee) | huuje |
hoekje | huukske |
hoepel | reip |
hoer | hoewer |
hoeve | hoewf |
hoeveel | hoeveul |
hoeveelheid gemaaid gras | gezwad |
hoevenaar | huvender |
hoe-ver | hoeweit |
hoge hoed | hôgge zèèije |
hoger | hôgger |
hol | hôôl |
hond | soek |
hondebaantje | hôôndebàntje |
hondekar | hôôndekaar |
honden | heund |
honing | hônning |
hoofd | kop |
hoofd | kànnis |
hoofdje | köpke |
hoofdkaas | zult |
hoofdonderwijzer | boveméster |
hoofdpijn | koppeeng |
hoog | hôg |
hoog kar | hôgkaar |
hoognodig | hôgnôddig |
hoogst | hôgst |
hooi | hôi |
hooi (slechte kwaliteit) | prol |
hooi op rijen | dunge |
hooihark (houten) | rèèk |
hooivork | hôivöörik |
hoop ,hele boel | houwp |
hoopje | höpke |
hoorn (bekleding fietsestuur) | höör |
hoorn (muziekinstr.) | horre |
horen | hööre |
horloge(maker) | lôzzie(maoker) |
horzel | heurs |
houden | haauwe, hiel, gehaauwe |
hout | hawt |
houtworm | hawtwörum |
houvast | hawvââst |
huif | heuf |
huifkar | heufkaar |
huilen | janke |
huilen (zacht) | simpe |
huis met hypotheek belast | huis mé pepiere balke |
huishouden van Jan Steen | raw ketier |
huizen | heus |
hulpstuk bij maaien met zicht | pikhaok |
hutspot, stamppot | petazzie |
huwen, trouwen | trawwe |
identiek | krèk ut zelfde |
ieder ogenblik | elk hôôndsgezèijk |
iedereen | iederein |
iemand | iemes |
iemand die alles opkropt | binnevetter |
iemand die laat op straat is | aovenduujl |
iemand die moeilijk weg kan gaan | plèkkont, plèkkert |
iets ondeugends doen | ànvange |
iets van groot formaat | knoepert |
ijspegel | ijskékkel |
ijsschol springen | tèijlappe |
ik dacht | medunkt |
imker | biejenhaauwer |
in de lengte | vantlâângs |
In een handomdraai | kortste kérre |
in ondertrouw zijn | onder de roewpe stön |
in prijs verhogen | ôpstèke |
in ’t zand baden (kip) | baokere |
in vrede leven | akkerdére |
in wording | ànkommend |
ingang weiland | ingat |
inhalig | hebbelijk |
inkuilen | inkeule |
inschenken | inskudde |
intuitie | vörgevuul |
jaar | jaor |
jaardienst voor overledene | jaorgetèèj |
jacht | jââcht |
jacquet | slipjas |
jagen | jaoge, joeg, gejagge |
jager | jaoger |
jammer, zonde | seunt |
janken (hond) | joenkere |
je en u | gèij |
jenever | snèèvel |
jeuk | ökt |
jeuken | juike |
jong vogeltje zonder veren | kwaab |
jong vr. varken | gèlt |
jongetje | jeungske |
jood | jôd |
joodse handelaar in kalveren | kalverjôd |
juist, precies, zoëven | krèk |
jullie | èllie |
jullie | gèllie |
jullie | hullie |
jusblokje | maggiblökske |
jus–kom | sawskoom |
kaal | kaol |
kaantjes | kaojkes |
kaars | kars |
kaarsje | karske |
kaart | kaort |
kaartspelen | kaortspeule |
kaas | kèès |
kaatsen | kàtse |
kacheltje(bepaald soort) | duvelke |
kaft | kappetunie |
kakelen | kaokele |
kalender | klènder |
kalf | mök |
kalf drinken geven | wéttere |
kalf, varken | kuus |
kalveren melk voeren | küsse wéttere |
kamer | kaomer |
kameraad | kammeraod |
kamertje | kémmerke |
kammen | kèime |
kanaal | knaol |
kanarie, kenau, bazige vrouw | knarrie |
kaneel | keneel |
kannetje | kènneke |
kanon | knon |
kansel | prékstoewel |
kantoor | kentouwer |
kantoortje | kentörke |
kapel | kepèèl |
kapelaan | keplaon |
kapmes | sleegmes |
kapmes | hiejp |
kapot | kepot |
kar | kaar |
kar om melkbussen te vervoeren | rômkaar |
karbonade | kèrmenaoij |
karnemelk(sepap) | möllek( epap) |
karnen | böttere |
karresmeer | kaarzesmèèr |
karrespoor | kaarzespoor |
karrewiel | kaarzewiel |
karwei | kurwèij |
kastanje | kestannie |
kasteel | kesteil |
kastje | kèske |
Katechismusles | lérring |
kater | kaoter |
katholiek | kàtteliek |
katje | kètje |
katjesdrop | sèpketjes |
katoen | ketoewn |
kattekwaad uithalen | uitfrète, iets |
kauw (vogel), koud | kaauw |
kauwen op iets hards | knoepere |
kauwen, knauwen | knaauwe |
keel | kèèl |
keelgat | kélsgat |
keer | kèèr |
kei in zuurkoolpot | kôlkèè] |
keien | kèijer |
keilen | slierste |
kerel | kèèrel |
keren (aantal maal) | kérris |
kerf | kèèref |
kerk | kèèrik |
kermen | kèèreme |
kermisbed | nérslag |
Kerstmis | Korsmis |
ketel | kéttel |
kienen | kieme |
kies | baktâând |
kijken | kiejke,keek, gekeke |
kijven | keve, kéf, gekévve |
kinderen | joong |
kinderen alleen thuis | bessem hebbe |
kinderen uit eerste huwelijk | vörjoong |
kinderhandje | poeleke |
kinds, dement | keengs |
kip | tiejt (roepnaam bij voeren) |
kip | kiep |
kipkar | kiepkaar |
kippehok | kiepekôj |
kippeladder | hennelérke |
kist | keest |
klaar | vèrrig |
klad | klââd |
klagen | lamentére |
klagen | maauwe |
klagen | klaoge |
klaploper | skaoflouper |
klaren, jenever | klaore |
klateren | klaotere |
klauteren | klaovere |
klaver | klèèver |
kleding | klérazzie |
kleed | kleid |
kleedkamer | klédkaomer |
kleerhaak | klérhaok |
kleermaker | snèèr |
klein (kleiner,kleinst) | klèèn (klènder, klènst) |
kleine handvol | häffelke |
kleine hoeveelheid | kwèkske |
kleine hoeveelheid | muggepis |
kleine kinderen | dèbbers |
kleinigheid | muggeskeet |
kleinigheid | klènnigheid |
klem | klèèm |
klep broek | snoeptoffel |
klepel | kléppel |
kleren | dinge |
kleren | klérre |
kletsen | kannië |
kletskous | lulfiep |
kletskous | zwamklouwt |
kletskous | aauw bèt |
kletskous, grappenmaker | aauw fiep |
kletspraat verkopen | saauwelen |
kletspraatjes | aauwweesévegéllies |
kleuter | kortouwer |
kleuterschool | kakskool |
kleven | plèkke |
klier | kliejer |
klieven | kleuve of kluive |
klit | krès |
kloek (kip) | klôk |
klokhuis van vrucht | kreus |
klokje | klökske |
klompen | blök |
klompenmaker | klumper |
klontje | kluntje |
klooster | klôster |
kloot | klouwt |
klootzak | klôtzak of klôtzulder |
klosje | klöske |
klouw | klaw |
klucht patrijzen | slag patrijzen |
kluis | kleus |
klungelen | frôtte |
kluwen, vliegertouw | klawwe |
knagen | knaoge |
kneden | knèèje |
Knegsel | Knèègsel |
knekel | knékkel |
knekelhuis | knékkelheuske |
knie | kniej (meerv.kniejes/knèijes) |
knijpen | nijpe |
knobbel | knoebel |
knoeien | brasse |
knoop | knuip (meerv.idem) |
knoopsgat | knöpsgat |
knopen (werkw.) | knuipe, knöpte, geknöpt |
knorren | knoorze |
knot | knut |
knuffelen | haffele |
knuppel | kluppel |
kobus (sul) | kôbbus |
koe | koew (meerv.koej) |
koe die pas gekalfd heeft | vorse koew |
koeiehoorn | horre (meerv.horres) |
koekepan | streufpâân |
koekje | kuukske |
koffiedik | koffiegedras |
koken | koke, kôkte, gekôkt |
komen | komme |
kommetje, kopje | keumke |
konijn | kningt, meerv.kneengt |
konijn | troej |
konijn (vrouwelijk) | moejerbésje |
koning | könning |
koningin | könnegin |
kooi | kôij |
kooitje | kôike |
kookketel voor varkensvoer | sopkéttel |
kooktoestel op petroleum | brômôlliemesientie |
kool | kôl |
koolduif | kôldeuf |
koolmeesje | biejmeeske |
koolraap | knolderaop |
kooltje | kölleke |
koop | kouwp |
koopman | kôpman |
koor | kouwer |
koordje | kördje |
koorts | kôrts |
kopen | kouwpe |
koper (metaal) | kôpper |
kopersmid | kôppersmed |
kopje | tas |
korenaar | kôrreaar |
korf | kööref |
korst | kôôrst |
kortademig | kort van ojjem |
korte kipkar | èrdkaar |
kortgesneden stro | häksei |
korzelig, krekel, riskant | krékkel |
kost | kôôst |
kostelijk | kööstelijk |
koster | kööster |
kotelet | kortelet |
koukleum | krimpert |
kous | kaws |
kousen | hôzze |
kousenband | hôsbengel |
kraai | krèèij |
kraakbeen | knoerzel |
kraam | kraom |
krabben | kriense |
kracht | krââcht |
kraken | kraoke, krakte, gekrakt |
kralen | kralle |
krassen, krabben | krââsse |
krekel | hèèijkrékkel |
krent | krint |
krenterig,fijn (gemalen) | feeng |
kribbig | neutelig |
kribbig, lastig iemand | neetouwer |
kriebelen | kriebele |
krijgen | kriejge |
kronen (versieren) | krouwne, krônde, gekrônd |
kroos | éndemoes |
kruidnagel, sering | krèijnaogel |
kruien, kraaien (haan) | krèèije |
kruim | kreum |
kruimels | krummels |
kruisbes | kroesel |
kruiwagen | krèijge |
kuil | keul |
kunnen | kanne, kôs,gekanne |
kunstmatig | gemakt |
kurk | körk |
kwaad zijn | rèije |
kwaad zijn | kaoi zin hebbe |
kwaad, nijdig | kaot |
kwade zin hebben | foorze |
kwajongen | kòjonge |
kwajongen | prulleke |
kwajongen | galpegiejter |
kwajongen | herfsthaon |
kwalijk, nauwelijks | kwèllek |
kwebbelen | taotere |
kweepeer | kwèijpèèr |
laag (lagen) | laog (meerv.idem) |
laagje | löögske |
laars | lèèrs |
laat | laot |
laatst | lèèst |
laatste sacramenten ontvangen | ten volle bediend |
lachte | lââchte |
ladder | lèèr |
laddertje | lérke |
lager | légger |
lammetje | lèèmke |
lampje | lèmke |
lang | lââng |
langdradig spreken,onzin vertellen | zijvere |
lange vrouw | lââng lijs |
langs z’n neus weg | kwansuis |
langs, naast | nèève |
lantaarn | lantère |
lapje. | lèpke |
last | lââst |
lastig | kummelek |
laten kalmeren | laote betèije |
later | làtter |
lauw | loouw |
lauwwarm | Iierielòòuw |
lawaai | lewèèij |
Ledeakker | Lèèker |
leden van vereniging | leej |
leder | lèèr (‘n lérre boks) |
ledig, leeg, laag | lég |
leed | leid |
leeftijd | lèèftijd |
leek | ôngedôpte |
leem | leim |
Leende | Lénd |
leest | lést |
leeuw | löw |
leeuwerik | löwwerik |
lei | lèèij |
leiden, lijden | lèèije |
leidsels, teugel | leengt |
lelie | léllie |
lelijk | léllik |
lelijk kijken, gluren | bliejke |
lende | lènge |
lenen | leine (Iénde, gelénd) |
lepel | léppel |
leren (studeren) | lèère |
leven | lèève |
lever | lèèver |
leveren | lévvere |
lezen | lèèze |
libel | snèijer |
lichaam | lijf |
licht gekleed, koel weer, slecht volk | locht gekléd, locht weer, locht volk |
licht, band op paardezadel | leecht |
liegen, overdrijven | blôôuwverve |
Lieshout | Liessent |
Liessel | Lijsel |
likken | lèkke |
linnen | linge |
lispelen | slisse |
loden (van lood) | lojje |
loeien (van koe) | ralle, räälde, gerââld |
lompen | todde |
lomperik | knörft |
longen (van varken) | louws |
longontsteking | bezetting |
lood | louwd |
loods | lôds |
loon | louwn |
loops (hond) | löps |
lopen | louwpe, liep, gelouwpe |
lopense (oppervlaktemaat) | luipese |
los, losbollig | hollig |
losbollige vrouw | hollewèèij |
losse takken, vingers | stèkker |
lotje | lötje |
lucht | loocht |
luchtbellen (in water) | brobbels |
luizekam | leuzekam |
luizen | leus |
lupinen | filepine |
made(n) | maoj(e) |
madeliefje | meizüntje |
mager | maoger |
mager persoon | skroelie |
magere vrouw | maoger skronnie |
mak | zég |
maken | maoke, makte, gemakt |
mama | mumme |
man | mâânskèèrel |
man, echtgenoot | mèns |
manen | maone |
maneschijn | maoneskeeng |
manier | meniejer |
mannetje | mènneke |
mannetjesschaap | wèèr |
mansvolk | mâânsvolk |
margriet | sintjâânsbloem |
Maria Hemelvaart (15/8) | hôg Lieve Vroouw |
Maria Onbevlekte Ontvangenis(8/12) | Lég Lieve Vroouw |
markt | mèrt |
marskramer | krémmer |
masker | mombakkes |
massa | klôôcht |
massa mensen | maacht volluk |
mast, dennebos | mââst |
matje | mètje |
mazelen | màzzele, mazzere |
mazen | maoze |
medaille | medallie |
medicijnen | médesinge |
mee- of tegenvallen | vore |
meel | mèèl |
meermaals | dikzat |
meest | mést |
meestal | diksentijd |
meester | méster |
meidoorn haag | dôrrehèèg |
meisje | dörske |
meisje waar je verliefd op bent | vlââm |
melk | rômme |
melk zeven | rômme zèèije |
melkbus | rômkruik |
melkfabriek | rômfebriek |
melkkan | rômpot |
melkkannetje | rômkenneke |
melkschepper (controleur) | rômsköpper |
melkspoelsel | spuling |
melkstoel | melkstülke |
menen | mène |
mening | meining |
merel | mèrling |
merendeel | grôtstenhouwp |
merk van slechte kwaliteit | plèkmerk |
mest uitspreiden | mès brèke |
mest(paardemest) | mès (pèèrdemès) |
mestgoot | groep |
mesthoop | mèshouwp |
mestvaalt (natte) | zoeij |
met cadeau op visite gaan | krommen èèrum gon, mé de |
met dekens toedekken | ônderstoppe |
met Pasen ter communie gaan | Pôsse haauwe |
metalen veldkruik | bröbbelke |
meteen, straks, dadelijk | mundénne |
meten | mète |
meter (afm.) | mèter |
metselaar | mètselder |
microfoon | lulijzer |
middenstand | middelstand |
mier | mierzèijker |
mier | zèikwörem |
mijn (vrn.woord) | meen |
mijn vrouw | ôns vròòuw |
Milheeze | Méllis |
mirakel | miraokel |
miskleunen | flaoter slôn |
misschien | meskien |
mist | mok |
mist | mot |
mistig | mottig |
modder | drèbbik |
modder, blubber | gèt |
mode | môdde |
moed | moewd |
moederziel alleen | moejermens allein |
moeite | moewte |
moeite waard zijn(in aantal) | beskiejte |
moer | moewer |
mogelijk | möggelijk |
mogen | mögge, mön, gemögge |
molen | meule |
molen om varkensvoer fijn te maken | vèèrekesmeule |
molenaar, meikever | mölder |
molentje | meuleke |
molshoop | mòòlshouwp |
mond | snèbbel |
mondig | mundig |
mondje | meundje |
monnikskap | poppeskoentje |
mooi | môj |
mooi | mouwie |
morgen | mèrege |
mosterd | mòòsterd |
motorrijwi eI | stoomfiets |
mouw | maw |
muizen | meus |
muur (plant) | miejer |
na de middag | smiddes, nò de middig |
naad | naod |
naadje | nööijke |
naaien | nèije |
naaien | toorze |
naaigaren | nèijgarre |
naaimachine | nèijmesien |
naakt | nakend |
naakt, bloot | blouwt |
naald | nôld |
naam | naom |
naapen | noo-aope |
naar bed gaan | hoort op, de |
naast ’t potje gepiest | begajd |
naaste | nôste |
nacht | naacht |
naderhand | t‘rnoo |
nadorst | noodòòrst |
nagaan | noo-gôn |
nageboorte | noogebôrte |
nagel | naogel |
naief, argeloos | zonder èrrig |
najaarshooi | toemend |
nakomertje | koffiezetterke |
namiddag | taaftere |
nauw | naauw |
nauwkeurigheid vereist | luistert skèèrup |
navel | naovel |
navenant | novvenant |
nest | nèèst |
netel | néttel |
netelroos | néttelrouws |
niemand | niemes |
niet mee samen te wonen/werken | heuze, ge kaant ‘r nie mé |
niet voor echt | slès |
niets mee te beginnen | gén reecht mé te skiejte |
nietwaar (als stopwoord) | wônne |
nieuw | nèèij |
nieuwigheid | nèèjigheid |
Nieuwjaar | Nèèijaor |
nieuws | nèèjs |
nieuwsgierig | nèjskierig |
niezen | niejze |
noemen | nuujme, nuumde, genuumd |
nood | nouwd |
nooit | nôit |
nu | naw |
nuchter | neuchter |
ocharm | ochèèrm |
ogen | döp |
ogen uitsteken (fig.) | spiegele |
olie | ôllie |
om | um |
om den andere dag | anderste |
omdat | umdè |
omkleden | umtrekke |
omlaag | umblég |
omslagdoek | nözzik |
omslagdoek | fallie |
omzien | umkiejke |
omzomen | umzuime |
onafgebroken, gedurig | gedürrig |
onder kar gespannen zak | rosdoek |
onderdeel paardetuig | achterbroek |
ondermelk | piels |
onderweg café bezoeken | ànlegge |
ondeugend | vèèrekesèèchtig |
ondiep zwembad | poeliebad |
onfatsoenlijk | onbesnut |
onfris boeren | vuile ôpbôt |
ongaarne | nouwie |
ongedierte | verningt |
ongehuwd | jongk |
ongehuwde moeder (op leeftijd) | haokwéw |
ongehuwde oudere vrouw | aauw joong meid |
ongemak hebben | ôntriejft zén |
ongesteld zijn | regels (de regels hebbe) |
ongesteld zijn | wèèk of de regels hebbe |
onkruid | pluksel |
onkruid (bepaald soort) | Erpse ontucht |
onlangs | korts |
onnadenkend praten | flatse |
onnozel vrouwspersoon | doereske |
onooglijk | vernépe |
onooglijk iets | krötske |
ontlasting | afgang |
ontslag krijgen | gedôn kriejge |
onverwachts | skielek |
onvruchtbare koe | mâânse koew |
onweersbui | skoewer |
onzin | kwats |
oog | ouwg |
oogpus | seeper |
oogst | ôkst |
oogsten, aren lezen | ôkste |
oogwimper | flimp |
ooi dat niet gelamd heeft | gèèrum |
ooievaar | ôiver |
ooit | ôit |
ook | ôk |
oom | ouwm |
oompje | ömke |
oor | ouwer |
oorlog | ôrlog |
oortje | örke |
oorveeg | wats |
op bezoek gaan, aansteken | ànstoke |
op de hurken zitten | ôp z‘n huikske zitte |
op de lut hebben | tènge hebbe |
op de lut hebben | tuk hebben |
op de rug dragen | marse |
op stap gaan | ten blakke gôn |
op stap gaan (veelvuldig) | rakke |
op stap gaan(veelvuldig) | rètse |
op stok (kippen) | ôp de hoort |
op zijn kop zetten | umstöllepe |
op z‘n teentjes getrapt,beledigd | getroje |
opgezette garven | stuik |
opgezette graanschoven | teil |
ophitsen (hond) | hisse |
ophogen | ôphuige |
ophouden | uitskèèje |
ophouden, stoppen | afskèèje |
opkroppen | ôpkröppe |
oplichten | ôpleechte |
Oploo | Oplouwe |
opmaken, toilet maken | ôptutte |
opnieuw | ôvvernèèijd |
oprispen | bööke |
oprisping | ôpbôt |
opschepper | kàljakker |
opschieten | plakke |
opschieten | avvesére |
opschuiven | ôpskeuve |
opvangen(bal) | gribbele |
opvliegend persoon | foors |
opzij | uitteweeg |
oren | ôrre |
organen van geslacht varken | kortigheid |
orgel | örgel |
ouderwets | aauwverwetst |
Oudjaar | Aauwjaor |
oudste | awdste |
ouwehoeren, zaniken | aauwhoere |
over | ôvver |
over een week | aachtdaog |
overal | alle kante |
overblijven | ôvverbliejve |
overdaad | ôvverdaod |
overdreven aardig doen | filiefaauwe |
overeind | ôvverengd |
overhemd | bazzeroewn |
paadje | pèdje |
paadje | pèèike |
paal | paol |
paaltje | pölleke |
paar | pàr |
paard | pèrd |
paardebloemen | èrdskralle |
paardenhandelaar | roskeimer |
paardetuig | pèèrdegetüg/persgetüg |
paardetuig (onderdeel) | haachte |
paardewei | pèrswèèj |
paars en blauw | pèrs en bloouw |
paasmandje | pôsmèèndje |
pacht | pââcht |
pad, kikvors | kélpââd |
pakje | pèkske |
paling | polling |
palm in korenveld steken | kôrre palme |
pan | pâân |
pannekoek | streuf |
pannetje | pènneke |
pantalon, broek | bôks |
papier | pepiejer |
papieren zak(je) | böhl, bèèlke(klein) |
papje | pèpke |
parachute | pèrresjuut |
parapluie | pèrreplûj |
parochie | prochie |
pas geboren baby | nèèijkiendje |
Pasen | Pôsse |
passen | pââsse, pies, gepââst/gepââsse |
pastoor | pestouwer |
patent | petènt |
pater | paoter |
Paternoster (3 rozenhoedjes) | rôzzekrans |
patroon | petrouwn |
paus | paws |
pauw | pòòuw |
pedaal | trapper |
Peel | Pél |
peer | pèèr |
pelerine | pèlderien |
peluw | pölling |
pen | pèèn |
penalty (voetbal) | pinantie |
penhouder | pènhaauwer |
penningmeester | bèèlhaauwer |
pension | kôôsthuis |
peper | pèèper |
perceel | perseil |
persoon | persouwn |
petroleum | brômôllie |
peukje, stompje | stumpke |
peulen | hòòuwkes |
pijn | peeng |
pijp | peep |
pikzwart | pèkzwart |
pilaar | pilèèr |
pinda | ôllienötje |
pioenroos | knéllisrôs |
pissebed | kelderkööt |
plaag | plaog |
plaat | plaot |
plaats | plâts |
plaats voor stookhout | stèkkerhoek |
plagend aanraken, slaan | nètse |
plassen | pisse |
plavuis | pleveus |
ploegen | teule, tolde, getöld |
plotseling, onverwacht | sebiet |
plusfour, kuitbroek | pôfboks |
politie | pliessie |
poot, poten | pouwt, puit |
populieren | kanniedasse |
portret | pertrèt |
poten (b.v. van aardappels) | zette |
praatgraag iemand | kwèbbel |
praten, babbelen | klazinére |
primula | péttertunneke |
proces | precès |
profeet | profeit |
prooi | prôi |
puinen, puingras, vingers | penge |
punaise | pinèèske |
puntig maken | ànspitse |
putgalg | putmik |
raad, advies | raod |
raadsel(tje) | ràdsel(ke) |
raaf | raof of krèèj |
raak, gehemelte | raok |
raam | raom |
raampje | römke |
raap | raop |
raapolie | raopôllie |
raapstelen | kele |
raar, eigenaardig | aorig |
raden | raoje, râjde, gerâjd/geraoje |
radijsje | redeeske |
rafelen, klauteren | rèijfele |
ragebol | spinnejaoger |
rakel | raokel |
raken | raoke, rakte, gerakt |
ram, mannelijk konijn | rèmmelder |
rand | râând |
rapen | raope, rapte, gerapt |
ratel | raotel |
rauw, rouw, ruig, ruw | raw |
ravage | rawwazzie |
razend | razzend |
recht | rèècht |
recht op gebruik van weg | geweegd zén |
rechtdoor | rèèchtdör |
rechten (voor de rechtbank) | rèèchte |
rechts en links (paardcommandos) | hot en haar |
rechtvaardig | rechtvèrrig |
redelijk | rélluk |
ree (soort hert) | reej |
Reek | De Rèèk |
reep (spek) | riemel |
reet (kier) | reit |
regen | rèègen |
reiger | rèijger |
reizen | rèèijze |
rekenen | rèèkene |
rem | rèèm |
remblokje | remblökske |
rennen | bizze (o.a.van koeien) |
retour | hén en trug |
reu | reuj |
reumatiek | rimmetiek |
rib | reep |
richten | reechte |
riek | riejk |
riet | riejt |
rij | rèèj |
rijden (met kar) | vaore |
rijden, dekbewegingen maken | rèije, reej, gereeje |
rijp (witte aanslag bij bevriezing) | hezel |
rijzen (omhoog gaan) | reeze |
risico | riskôssie |
rode kool | rouwiekôlle |
roep | roewp |
roepen om te komen eten | kiewe |
roeren | ruujere |
Roermond | Remund |
roet | roewt |
rogge, koren | kôrre |
roken (sigaar) | rouwke, rokte, gerôkt |
roken (spek, ham, vlees) | ruike–rökte-gerökt |
rokje | rökske |
rollen | rollen, rôôlde, gerôôld |
rolletje | rulleke |
rommelig bezig zijn | ànklouwete |
rommelpot | rommelspot |
rondje | reundje |
rondom | rondelum |
rondrennen | rondbessemme |
rood | rouwd |
rood haar | rouwwie haor |
roof (korstje op hoofd) | rauf |
rook | rouwk |
room, zaan | zaon |
roomboter | goei-bôtter |
rooms | rôms |
roos | rôs |
roosje | röske |
rooster | rössel |
roskammen | rosse |
rouwig | rawwig |
roven in het gezicht | krintenbaord |
rover | rouwver |
rozen | rôzze |
rozenhoedje | rôzzenhüüdje |
rozijnen | rozinge |
rug | reug |
ruggegraat | ruggestrang |
rui | rèuij |
ruien | reuzele |
ruif | reuf |
ruig persoon | rawwen tölder |
ruigte (van onkruid) | rawwigheid |
ruilen | toesse |
ruimte in schuur | skürhèrd |
ruin (gecastreerde hengst) | rung |
rups | rieps |
rust | reust |
rusten | reuste |
ruzie | kurwèl |
sabbelen | zoebele |
sacristie | sakkerestiej |
salaris, zakgeld | slôrris |
salmiak | gemaole sèp |
samen | saome |
samenwonen | hokke |
sarren, treiteren | krèète |
saus, jus | saws |
sauslepel | sawsléppel |
scapulier | skabbelier |
schaaf | skaof |
schaal | skaol |
schaam je | skamt oew eige |
schaamte | skamte |
schaap | skaop |
schaapherder | skeiper |
schaapje | sköpke |
schaar | skèèr |
schaars, scheermes | skars |
schaats | skats |
schaatsen | skatse |
schade | skaoi |
schadelijk | skaoiluk |
schaften | skôfte |
schakel | skaokel |
schamen | skaome, skamde, geskamd |
schandalig | skandôllig |
schande | skâând |
schareslijper | skérresliejp |
scheef, schuin | skéf |
scheepje | skipke |
scheiden | skèèije |
scheiding, voorste deel van kar | skèèij |
scheldwoord | sèpskeijter |
schelf, hooizolder | skelft |
schemer | griebelgrôôuw |
scheplepel | sköpléppel |
scheppen | sköppe |
scherp turen | pleengze |
scherp vliesje | vléém |
scherpe bocht | stikken bocht |
schichtig, schuw, ruig, schuin | skaw |
schieten | skiejte, skoot, geskote |
schijf(je) | skeef(ke) |
Schijndel | Skingdel |
schijnen | skeenge |
schijnheilige | godverneuker |
schilder | verwer |
schillen | skelle |
schilmesje | skelmèske |
schoenveter | rèijnââstel |
schoffel | skoefel |
schoof stro | skop strôj |
schoon | skôn |
schoorsteen | skôrstein |
schoot | slip |
schop (om te scheppen) | bats |
schop (schuur) | skop |
schop (spa) | skup |
schoppen | skuppe |
schort | skollek |
schotel | skôttel |
schoteldoek, vaatdoek | skôttelslet |
schoteltje | sköttelke |
schrapje | skrèpke |
schreeuwen, gillen | kwèèke, kwékte, gekwékt |
schreien | skröwwe |
schrijden | skrèije |
schrijven | skreeve |
schrik | peur |
schrikken | verskiejte |
schrobbezem, min persoon | skrubber |
schromen | skruime |
schroot | skrot |
schudden van kaarten | skiejte |
schuif, raar vrouwspersoon | skeuf |
schuimspaan | skeumspaon |
schuin | skungs |
schuiven, glijden | skeuve, skôf, geskôvve |
schuld | skeuld |
schuren bij jeuk | skôbbe |
schurft | skörft |
schutting in varkenshok | gelingt |
secretaris | sik |
secundair, op de tweede plaats | twéddes |
secuur iemand | pinteneuker |
sijsje | seeske |
sinds | sings |
singel (onder paardebuik) | kwikzélke |
sinterklaasbroodje | krôl |
sip kijken | éffenaf kiejke |
sjagrijnig | greengsèèchtig |
sjalot | slot |
sla | slaoi |
slaag | slèèg |
slaan | slôn, sloeg, geslagge |
slaan met vuist | dôffe |
slaap | slaop |
slaapstokken voor kippen | hoort |
slab,morsdoek | slabber |
slag kar | slagkaar |
slak | slèk |
slang | slââng |
slangetje | slèèngske |
slaolie | slaoiôllie |
slappe koffie | pööt |
slecht | kaoi |
slechtheid | kòjjigheid |
slee | sleej |
slepen | slèèpe, slèipte, geslépt |
slet | sloerie |
sleutel | slöttel |
slobberen | slörpe |
slokje, mondvol | muffelke |
sloom iemand | douws of tonteldouws |
sloom iemand | galleperd |
sloom,sullig iemand | gölpert |
sloot | slouwt |
slootkant | slôtkant |
slordige vrouw | plèkjèèn |
smakken | smèkke |
smal | smaol |
smeden | smeeje |
smerig, vuil | smérrig |
smid | smed |
smidse | smis |
snachts | snaachs |
‘s namiddags | saafteres |
snauw | snaauw |
snee | sneej |
sneeuw | snöw |
snijden, castreren | snèije |
snijdsel | snèijsel |
snikken | snoffe |
snoepsoort | jôddevèt |
snoer | snuujer |
snoet | snuujt |
snotaap | aopendâlder |
snotneus | snotkékkel |
snuiftabak | snuf |
snuiten | sneuve |
soepterrine | soeptrien |
Soerendonk | Zoerik |
sok | zok |
soldaat | soldaot |
solderen | stoldére |
Someren | Zömmere |
sommige | sommigte |
soort | sôrt |
soort bloemen | hemsknöpkes |
soort draadnagel | spekneel (special nail) |
soort huidziekte | köningseier |
soort slot, grendel | vrengel |
spaander | spônder |
spaander (om pijp aan te steken) | zwèèvel |
spaans | spàns |
spaarbankboekje | spaorbuukske |
spartelen in water | poelië |
specht | spèècht |
speculaas | spéklôssie |
speechen | spietse |
speeksel, spouw | spaw |
speels | spöls |
speen, fopspeen | fiep |
speld | spèèl |
spelen | speule |
spijl | speel |
spijlen | spille |
spijt | nôjjigheid |
spin | speen |
spinazie | spinnazzie |
spit | krémmer in de reug |
spitten | spaoje, spajde, gespajd |
spitten van bovenlaag | afskoepe |
spoedig | gòòuwèèchtig |
spoelbak | spuulbak |
spoelen | spuujle |
sport van ladder | sprôôt |
spotlachen | skâândlache |
spouwmuur | spawmujer |
spraak | spraok |
spreeuw | spröw |
spreken | sprèèke |
sproet | sproewt |
spugen, overgeven | kitse |
spuug | kits |
spuwen | kwiertse |
spuwen, spugen | spawwe |
St.Anthonis | St.Tönnis |
St.Matheusdag | Sintemetijs |
St.Oedenrode | Rooi |
staaf | staof |
staan | stòn |
staangeld | stòngeld |
staart | start |
staken | staoke |
stal raampje | spinnekop |
stalgedeelte vóór de koeien | vörstal |
stampen, drank aanlengen met water | hèngste |
stapel | staopel |
steeg | steegt |
steen | stein |
steken | stèèke |
stelen | skoepe |
stelen | steile, stal, gestôlle |
stem | stèèm |
stemband | stembâând |
sterk | stèrek |
sterk genoeg zijn van ijs | lèèije |
sterven | stèèreve |
stevig | stévvig |
stiekemerd | striemel |
stijgbeugel | stiebeugel |
Stiphout | Stippent |
stoeien | hopzakke |
stoel | stoewel |
stoelen | stüjel |
stoepje | stuupke |
stof aan ‘t stuk | èllegoewd |
stokbonen | staokbônne |
stoken (ophitsen) | steuke |
stoken met veel rookontwikkeling | môzzike |
stoken, ophitsen | ôpnèije |
stokje | stökske |
stolp | stöllep |
stomen | stoume |
stoomboot | stômbout |
stoomfluit | skuifel |
stoomketel | stouwmkéttel |
stoot | stouwt |
stootje | stötje |
stoppelen onderploegen, ontschorsen | blèkke |
storm | stöörem |
stoten | stouwte |
straat | straot |
straatje | strötje |
straks | strakke |
streep | striejp |
streepje | striepke |
strekel, speen, onaardig iemand | strékkel |
streng (garen) | streeng |
stro | strôj |
stro | strouwe |
stro onder de pannen | strôjpoppe |
stroeve tanden | slöwse tâând |
stromen | stroume, strômde, gestrômd |
strontje | wegeskeet |
strooien | stròòuwe |
strooisel | strawsel |
strooisel | stròòuwsel |
strookje | strökske |
strooplikker | kontekruiper |
stroopstaven | lèktoete |
strootje | strôjke |
stropen (van de huid ontdoen) | struujpe, strüpte, gestrüpt |
stropen (wild) | struipe, ströpte, geströpt |
strot | strôôt |
stucadoor | plafonder |
stuiven | mòòuwe |
stuiven | stiejve |
stuk slaan | kepot slôn |
stukje | stukske |
stuur | stuujer |
suikerlepeltje | ruurijzer |
taai | tèij |
tachtig | taagentig |
tafel | toffel |
tafel beugelspel | jènze |
tafeldekken | toffel ophaole |
tafellaken | toffellaoke |
taille | tallie |
takelen | taokele |
takje | tèkske |
takkebos, mutsaard | mutsert |
tam | taom |
tand | tâând |
tandpijn,kiespijn | tâândpeeng |
tandwiel | kamwiel |
tang, kwaaie vrouw | tââng |
tante | moet (b.v.Hannemoet) |
tarten | tèèrege |
tarwe | tèèrew |
tast | tââst |
te beklagen | mé àn zén, d’r |
te keer gaan | te kèijer gôn |
te vroeg rijp (vruchten) | vernôdrijpt |
te wijd geworden | uitgelebberd |
teelt | télt |
teen | tein (ook meerv.) |
teer (pek) | taar |
teer (pek) | tèèr |
teer (zacht) | teijer |
teerdag | térdag |
tegen binnenkant enkels schoppen | horènkele |
tegenvallen | ôpbôtte |
tekenen | tèèkene |
tepel | téppel |
terecht | terèècht |
terug | trug |
teveel | teveul |
tevreden | tevreeje |
theebloemen | flierkes |
tijdje | lutske |
tijdje, raamhor | hortje |
tijk | tiejk |
tillen, opheffen | kwikke |
tochtig (geit) | rits |
tochtig (koe) | spöllig |
tochtig (paard) | pèrzig |
tod, vod, slechte vrouw | tòòd |
toe | toew |
toffee | brok |
tol (speelgoed) | pindol |
ton | tôôn |
toneel, comedie | kemérrie |
tonen | tuine, tönde, getönd |
tong | tôông |
toog | touwg |
toom | touwm |
toon | touwn |
toren | tôrre |
tot daaraan toe | toedaorentoew |
totaal versleten | kaol verslete |
totaliteit | hèèl geneuk, ’t |
touw | taw |
touw | zeil |
touwtje | tawke |
touwtje | zélke |
traag | ôp z‘n ellevendertigst |
traag | traog |
traag van begrip (persoon) | lotouwer |
traan | traon |
trage vrouw | lijs |
tralie | trallie |
tralies kelderraam | keldergetrallie |
trapje | trèpke |
trappelen | spolle |
traptrede | traptreej |
trede | trééj |
treden | trèèije, trooj, getrooje |
treiteraar | vringijzer |
trekken | teurze |
trekkettingen met balk | strènge |
treuzelen | trunsele |
treuzelen (bij het eten) | pitse |
trom | trôôrn |
trommeltje | trummelke |
tronie | trônnie |
troon | trouwn |
troost | trôst |
trouw | traw |
trui | truij |
tuberculose (tbc) | térring |
tuig | tuujg |
tuin | hof |
tuinbonen | flodderbônne |
tuinieren, zaaien | heuve |
tuit | tuujt |
turf | klot |
twaalf | twèèluf |
twee | twèije |
tweede | twédde |
tweeling | twélling |
tweezijdig, van twee kanten | van wérskante |
twintig | twèntig |
Uden | Uuje |
uiensaus | skröwsaws |
uil | uujl |
uit elkaar | vannén |
uitglijden | uitskampe |
uitkleden | uittrekke |
uitslijten van een gat | uitleutere |
uitstekende balken aan kar | tôôte |
unster | punter |
urineleider varken, gierigaard | pézzerik |
uur | uujer |
uw | aw |
vaag | vaog |
vaak | veultijds |
vaal | vaol |
vaan | vaon |
vaandel | vàndel |
vaars | maolkalf |
vacht | vaacht |
vadem | vôjjem |
vader | vàdder |
Valkenswaard | Vallekeswert |
vallen(ergens vanaf) | kékkele |
valse kruin | wérbôôrsel |
van goede afkomst | tuk, van goeien tuk |
van goede komaf | nôssie, van goeje |
van iets of iemand last hebben | mé àngemakt zén, d’r |
van kleding die te wijd is | lebbere |
van plan zijn | getèjd |
van repliek dienen | bèijvèège |
vanavond | taovend |
vanzelf | vaneiges |
varken | knoeris |
varken | vèèreke |
varken uitbenen | vèrreke afkappe |
vast | vââst |
vasten | vââste |
vastendagen | quattertemperdaog |
vasthoudend | ônnut |
vee | vèije |
vee in andere wei brengen | verskaore |
veeg | vèèg |
veel | veul |
veel geld hebben | mos an de kniejes hebbe |
veel noten op zijn zang hebben | te bestelle hebbe (veul) |
veel te veel | völsteveul |
veer | vèèr |
veertig | fértig |
vegen, veel snoepen | vèège |
velen | vèèle |
velg | vèlling |
velletje | vèlleke |
venveel | èèveveul |
ver | weit |
verbieden | verbieje, verbooj, verbôjje |
verbinding tussen 2 hansknuppels | évventer |
verborgen | verbörge |
verdeeld | verdèild |
verder | weiter |
verdikking paal door hamerslagen | kroef |
verdrinken | verzuipe |
verdronken | verzope |
verduiveld | verduveld |
veren | vèère |
veren (van vogels) | vérre |
vergankelijk | vergènkelijk |
vergeetachtig | vergèètèèchtig |
vergeten | vergèète |
vergeven | vergèève |
verhemelte | verhémmelte |
verhogen | verhouwge |
verhoor | verhuijer |
verhuizen | verheuze |
vering | vérring |
verjaren | verjaore |
verkeerd | verkèèrd |
verkouden | verkawd |
verkouden | klèts te pakke hebbe |
verkregen | verkrégge |
vermoeid, moe | muujg |
vermogend | vermougend |
vermolmd | verolmd |
verouderd | veraawerd |
verraden | bijlappe |
verrader | verraojer |
verrekijker | vèrrekiejker |
vers | vors |
verschijningsvorm | vörkomme |
verschoning | verskônning |
verstand | verstâând |
verstoppertje spelen | meuske bèrrege |
verstoppertje spelen | stoppertje bèrege |
verstrooid | dutselèèchtig |
vertrekken | àndoen |
vervallen huis, krot | knip |
vervelen | vervèèle |
vervelende man/vrouw | lââstig pertret |
verwaand zijn | kaole kak hebbe |
verwaande kwast | grôtnek |
verwaarlozen, vernielen | verballemôônde |
verwarmingstoestel v.kuikens | kunstmoejer |
verwelkt | verslèkkerd |
verzuren | verzoewere |
vies (viezigheid) | èk |
vijf | vèèf |
vijg | viejg |
vinden | vinge |
vingers | pegge |
vingers | fikke |
viool | viouwel |
visgraten | vlimme |
vissoort | mélkoors |
vitaal vrouwtje | hèl weefke |
vitale vrouw | hèl vèèg |
vlaamse gaai | martköref |
vlam | vlââm |
vleeshaak | spekhaok |
vlegelachtigheid | bésterèij |
vlek | plak |
vlerk | vlèèrik |
vlieg | vliejg |
vlieg (grote) | strontvliejg |
vliegende jicht | vliejgende vaon |
vlies van zaadkorrel | blees |
vlinderdasje | nondejuke |
vlinderdasje | vrijgezellestrikske |
vlo | vlôj |
vloer | vloewer |
vlug | vindig |
vodden handelaar | todkrémmer |
voederen, voeren | voejere |
voedsel zoeken door vogels | érringe |
voeg | voewg |
voelen | vuujle |
voer | voejer |
voering | voerring |
voet | voewt |
voeten | vuujt / voewte |
vogel | vôggel |
vogeltje | vöggelke |
voldaan | voldôn |
volk van lage klasse | lichten timmer |
Volkel | Volker |
volksgebruik bij schending trouwbeloften | toffele |
volmaakt | volmakt |
voltooid | voltôid |
voogd | mommer |
voor | vör |
voor de gek houden | dör haole, er |
voor-, achterschot (kar) | vörbörd–,achterbörd |
voorbeeld | vörbéld |
voorbehoedmiddel bij schapenbok | wèèrlap |
voorganger | vörgenger |
voorlopig | vörlouwpig |
voormiddag | vördemiddig, vörsmiddes |
voorop | veurop |
voorover | veurôvver |
voorraadje | uursten anvat |
voorschieten | veurskiejte |
voorschoot van jute | plègger |
voorschrijven | veurskrééve |
voortaan, vooruit | vôrt |
voortgaan | dörgôn |
voortmaken | apprentie maoke |
vooruit | allé |
vorig jaar | vleejaor |
vork | verkèt |
vorm | vörem |
vormsel | vörmsel |
vorst (dak) | vòòrst |
vorstpan | vòòrstpaan |
vouw | vaauw |
vraag | vraog |
vracht | vrââcht |
vreemd | vrémd |
vrees | skrik |
vreselijk | verskrikkelijk |
vreten | frète |
vrijdags | frijdes |
vrijer | vrèèr |
vrijer | flip |
vroeger | vrüger |
vrouw | vrômmes |
vrouwen | wees |
vrouwen | frollie |
vrouwenborst | tiet |
vrouwmens | frômmes |
vrouwtje | weefke |
vrouwvolk | weesvolk |
vruchtjes meidoorn haag | spalkers |
vuilakken | völlike |
vurig | vürrig |
vuur | vür |
waaien, wijden, weiden | wèèije |
waan | waon |
waar | wôr |
waard | wèrd |
waarheid | wôrrend |
waarom | wôrrum |
waarschijnlijk | Iicheluk |
waarschijnlijk | ôppezaort |
waarschuwen | warskawwe |
waas | waos |
wachten | wââchte |
waden | waoje |
wafel (mond) | waffel |
wagen | waoge |
wagen om bomen te vervoeren | mallejan |
waken | waoke |
wandelen | wâândele |
wang | wââng |
wanmolen | wèèjmeule |
wanneer | hoenèèr |
wantrouwen | wantrawwe |
warande | vrâând |
warm | wèrem |
wasknijper | waspinneke |
waskuil voor groenvoer | plukselkeul |
wassen, groeien | wââsse |
wat voor een | hoen |
water | wâtter |
water troebel maken | müjere |
waterader | wâtterójjer |
watergal | wâttergaal |
waterhoentje | wâtterhenneke |
waterketel | mouwer |
watje | wètje |
WC | plee |
WC, huisje | heuske |
weckring | wekstiek |
wederom, nogmaals, opnieuw | ôpnèèijt, ôppernèèijt |
weduwe | wéw |
weduwnaar | wéwwer |
weegbree | wegenbreej |
week | wèèk |
weelde | wéld |
weerga, andere helft | wérgaoi |
weerlicht | wérleecht |
weerom | vrum |
weerschijn | wérskeeng |
weerspannig | bolstürrig |
Weert | Wért |
wegen (gewicht bepalen) | wèège,wôg,gewôgge |
wegen (straten) | weeg |
wegwijzer | handweezer |
weiland bij boerderij | dries |
weken (zacht maken) | wèèike |
wenden | wènge |
wennen | aorde |
wereld | wérreld |
weren | wèère |
werk, arbeid | wèrik |
werkschoen | kisje |
werpspel met centen | skrèpke stèke |
werpspel met ijzeren kogels | sténke döppe |
wervel, wartel | vrèèl |
wethouder | wethaauwer |
wetstok om zeis te scherpen | wetstrékkel |
wierook | wierouwk |
wijn | wing |
wijzen | weeze |
wijzer | weezer |
wilddief | struijper |
wilgen twijg(en) | wis(se) |
wind | wingd |
wind, winden | skeet, skete |
windei | wingei |
winden | winge |
windhoos | hòòuwmòòuw |
winkelwaar | winkelwaor |
witte narcis | pinksterléllie |
wittebrood | stuut |
woerd | wiender |
wonen van vogel | haauwe |
woning | wönning |
worden | wôrre, wier, gewôrre |
worm | wörem(ook meerv.) |
wormstekig | vermaid |
wormstekig | verwöremd |
worp | wörep |
worst | wòòrst |
wrat | frat |
wrijven | vreeve |
wringen | vringe |
wringen, etteren | vrèèle |
wroeten | fruujte |
–
–
zaad | zaod |
zaadballen in aardappelplant | kwalsters |
zaag | zaog |
zaaien | zèèije |
zaal, zadel | zaol |
zacht | zââcht |
zacht | zaoft |
zacht geluid van koe/kalf | geungze |
zakdoek | snotlap |
zakdoek | tèsnözzik |
zakdoek | zàddoek/zawdoek |
zakmes | kniejp |
zaligheid | zàlligheid |
zaniken | zànnike |
zanikerd | aauw hoer |
zaterdags | sôtteres |
zee | zèije |
Zeeland | Zéland |
zeem | zöms |
zeep | zeijp |
zeepsop | zépsop |
zeepwater | zépwâtter |
zeer | zér |
zegen | zègen |
zegenen | zègene |
zeis | zèissie |
zelf | zèèluf |
zelfbinder | stropdas |
zemelen | zémmele |
zemen | zuime |
zere kont bij fietsen | kroef |
zerk | zèèrik |
zestig | sèèstig |
zeug | zôg |
zeven | zeuve |
zeventig | suvventig |
zeveren, kwijlen | zijvere |
zich mooi maken | ôpdirreke |
zich verdedigen | kant ânkère |
zich wild gedragen | bortele |
zicht (zeis om koren te maaien) | zéécht |
ziek | ziejk |
zielig figuur | sibbedeeske |
zij | zullie |
zij (3e pers. enkelvoud) | hij |
zijde | zèèij |
zijn | zén |
zijn (bez.vrn.w.) | zééng |
zijn kaalkop | klètskop |
Zijtaart | Sijtert |
zo | zouwe |
zo nu en dan | meekérris |
zode | tus |
zoeken | zuujke |
zoet | zuujt |
zoethout | züthawt |
zojuist | toekrèk |
zolder, kruis in broek | zulder |
zomer | zômmer |
zon | zôôn |
zondags | sondus |
Zondveld | Soffeld |
zonneschijn | zonneskeeng |
zonnetje | zunneke |
zoom | zuim |
zorg, grote leunstoel | zörig |
zout | zaauwt |
zuchten | zeuchte |
zuigen | zuujge |
zullen | zalle |
zuster | zeuster |
zuur | zoewer |
zwaaien | zwèèije |
zwaan | zwaon |
zwaantje | zwantje |
zwaar | zwaor |
zwager | zwaoger |
zwak | slap |
zwaluw | zwalling |
zwanger | àngetèèld |
zweem | zweim |
zweep | zweip |
zweepje | zwépke |
zweer | zwèèr |
zweet | zweit |
zweren | zwèère |
zwijgen | zwiejge |
zwoegen | zwoewge |
zwoerd | zwaord |