Cultuurhistorische wandelroute tussen kaak en galg.
Recht en Orde
In vroeger tijden waren de kaak en de galg dé tekenen van recht en orde. De kaak voor de lichtere misdrijven,
de galg voor halsmisdrijven. De kaak stond midden in het dorp Beek op het Heuvelplein. De galg stond aan de Beekse dijk
aan de grens met Gemert. De weg van de kaak naar de galg liep door de gemeijnt van Beek en Donk.
De gemeijnt
Met de gemeijnt wordt bedoeld de gronden die door de hertog van Brabant in 1300 aan de inwoners van Beek en Donk in
gemeenschappelijk bezit werden geschonken, nu het Broek en het Leek. Het waren voornamelijk beemden die gezamenlijk
werden gebruikt om er te hooien en hun vee te laten grazen. Al snel bleek het noodzakelijk om afspraken te maken aangaande
het gebruik ervan om te voorkomen dat er chaos en ruzie ontstond. Er werden regels opgesteld en straffen in het vooruitzicht
gesteld voor overtreding van deze regels, de zogenaamde keuren en breuken. De vorster en de schutter moesten toezien op de naleving ervan.
Conflicten
De gemeijnt grensde in het oosten aan Gemert. Omdat het gras bij de buren altijd groener is en voor vee er geen grenzen
bestaan, leverde dat de nodige conflicten op. Vee dat de grens overstak, werd in beslag genomen en de rechtmatige eigenaar
kon het terugkrijgen, wanneer er een boete (schutgeld) betaald was. Om dit soort voortdurende conflicten te voorkomen
werd op de grens een zogenaamde landweer gebouwd, een aarden wal met aan beide zijden een gegraven beek.
De wandeling
Deze wandeling voert u door het Broek en het Leek, een laag gelegen wijds en groen gebied, dat doorsneden wordt door
de rivier de Aa. Voor de jaren dertig van de vorige eeuw meanderde deze rivier. In de winter stonden grote delen er van
onder water vanwege overstromingen. In de zomer echter waren de beemden redelijk goed toegankelijk.
Het gebied is echter door de kanalisatie van de Aa en ruilverkavelingen ingrijpend veranderd.
De wandeling is bewegwijzerd en aan de hand van een gratis verkrijgbare folder kunt u kennis maken met
de verdwenen en nog resterende cultuurhistorische elementen in het landschap.
Deze folder is verkrijgbaar bij herberg De Brabantse Kluis, café-restaurant De Koksehoeve, de Heemkamer en op het gemeentehuis.